به‌طور کلی، رأی قطعی دادگاه بدوی قابل تجدیدنظر یا فرجام‌خواهی عادی نیست؛ زیرا مهلت‌های قانونی سپری شده یا قانون اجازه مرحله بعدی را نداده است. با این حال، قانون آیین دادرسی مدنی و کیفری راهکارهای استثنایی برای اعتراض پیش‌بینی کرده است:
-
اعاده دادرسی: در صورت وجود دلایل خاص مثل کشف دلیل جدید یا تضاد در آراء.
-
فرجام‌خواهی در موارد استثنایی: برای برخی احکام مشخص که قانون اجازه داده است.
-
اعتراض شخص ثالث: اگر رأی به حقوق فردی که در دعوا دخالت نداشته لطمه بزند.
-
اعتراض به رأی خلاف بین شرع یا قانون: از طریق دیوان عالی کشور یا رئیس قوه قضائیه.
بنابراین، اصل بر قطعی بودن رأی بدوی است؛ اما در شرایط استثنایی، اعتراض امکان‌پذیر خواهد بود.
محمدیان تغییر وضعیت به منتشر شده سپتامبر 22, 2025