آیا میتوان در برابر تهمت ناموسی، اعاده حیثیت و جبران خسارت خواست؟
۱) بلی. اگر نسبتِ ناروا، صریحاً متضمنِ اتهام زنا یا لواط باشد و شرایط قانونی آن فراهم شود، عنوان «قذف» محقق است و میتوان شکایت کیفری مطرح کرد. در کنار تعقیب کیفریِ مرتکب، مطالبهی ضرر و زیان ناشی از جرم (از جمله خسارت معنوی/حیثیتی) نیز امکانپذیر است.
۲) اگر الفاظ یا قرائن، به حدّ قذف نرسد—اما به آبرو لطمه بزند—موضوع میتواند در قالب «افترا»، «نشر اکاذیب» یا «توهین» تعقیب شود. در این فروض نیز، جدای از مجازات، میتوان جبران خسارت معنوی و هزینهها را از طریق دادخواست حقوقی مطالبه کرد.
۳) ارکان و ادله: باید وقوع نسبت ناروا، انتساب آن به خوانده/متهم، ورود زیان حیثیتی یا روانی، و رابطهی سببیت احراز شود. ادلهی قابل استناد شامل پیامها و مکاتبات، شهادت شهود، گزارش ضابطان، نظریهی کارشناسی (برای اصالت ادلهی الکترونیکی یا آسیب روانی) و سایر قرائنِ معتبر است.
۴) اقدامات ترمیمی: علاوه بر جبران مالی، میتوان درخواست «رفع اثر از اظهارات زیانبار» (مانند تکذیب رسمی، حذف محتوا و اعلام برائت در همان بستر انتشار) را طرح کرد؛ ترتیب و حدود آن با نظر مرجع رسیدگی تعیین میشود.
۵) جمعبندی اجرایی: در مواجهه با تهمت ناموسی، مسیر کیفری (قذف یا عناوین مشابه) را بههمراه مطالبهی ضرر و زیان تعقیب کنید و، عندالاقتضاء، دعوای حقوقیِ مستقل برای خسارت معنوی و اقدامات ترمیمی نیز اقامه نمایید.