عبارت رأی مورد اعتراض نقض و حکم برائت صادر شد چه معنایی دارد؟
۱) معنای عبارت: مرجع بالاتر (مثلاً دادگاه تجدیدنظر یا دیوان عالی کشور) رأیی را که نسبت به آن اعتراض شده بود بررسی کرده، آن رأی را «نقض» (بیاثر) کرده و خودش بهجای آن «حکم برائت» صادر کرده است. یعنی محکومیت یا تصمیم قبلی کنار گذاشته شده و متهم از اتهام وارده تبرئه شده است.
۲) اثر حقوقی بر متهم: با صدور حکم برائت، آثار محکومیت کیفری منتفی میشود؛ قرارهای تأمین (مثل بازداشت یا وثیقه) لغو و وثایق مسترد میگردد؛ اگر وجهی پرداخت یا مالی توقیف شده باشد، باید مسترد شود؛ سابقهٔ کیفری از این بابت شکل نمیگیرد.
۳) وضعیت دعوای خصوصی: اگر شاکی خصوصی مطالبهٔ ضرر و زیان کرده باشد، با برائت، دعوای خصوصی مرتبط یا مردود میشود یا نیازمند رسیدگی جداگانهٔ حقوقی خواهد بود؛ بستگی دارد مبنای خواسته صرفِ انتساب جرم بوده یا دلایل مستقل حقوقی هم اقامه شده باشد.
۴) جبران خسارت احتمالی: در صورت بازداشت یا اقدامات محدودکنندهٔ بیمورد، شخصِ تبرئهشده میتواند طبق مقررات مربوط، جبران خسارت ناشی از بازداشت یا تعقیب ناروا را مطالبه کند.
۵) نهایی بودن رأی: نهاییبودن یا امکان اعتراضِ بعدی به این حکم بستگی به مرجع صادرکننده و نوع اتهام دارد؛ در بسیاری از موارد، حکم برائتِ صادره از دادگاه تجدیدنظر قطعی است، ولی در برخی جرایم سنگین ممکن است طرق فوقالعادهٔ شکایت (مانند فرجامخواهی) قابل اعمال باشد.