عطف به ماسبق شدن مرور زمان یعنی قانون جدید مربوط به مرور زمان نسبت به پروندهها یا جرایمی که پیش از تصویب آن قانون اتفاق افتادهاند نیز اجرا شود.
به طور کلی، «مرور زمان» به معنای گذشت مدت معینی است که پس از آن، حق تعقیب، اقامه دعوا یا اجرای حکم از بین میرود. اصل در حقوق ایران این است که قوانین جدید نسبت به گذشته اثر ندارند (ماده ۴ قانون مدنی) و تنها درباره رویدادهای پس از تصویب خود اجرا میشوند.
اما اگر قانون جدید مربوط به مرور زمان، به نفع متهم یا محکومعلیه باشد (مثلاً مهلت مرور زمان را کوتاهتر کند یا مجازات را سبکتر سازد)، مطابق ماده ۱۱ قانون مجازات اسلامی، میتواند به گذشته نیز عطف شود.
به بیان دیگر، اگر قانون جدید باعث شود که جرمی که قبلاً مشمول مرور زمان نبوده، اکنون مشمول شود یا مدت مرور زمان کمتر گردد، این قانون به نفع متهم بوده و نسبت به پروندههای قدیمی هم اجرا میشود.
نتیجه: در حقوق کیفری، عطف به ماسبق شدن مرور زمان فقط زمانی مجاز است که به سود متهم باشد؛ در غیر این صورت، قانون جدید مرور زمان نسبت به گذشته اعمال نمیشود.