جرم سبالنبی در حقوق کیفری ایران، بر اساس ماده ۲۶۲ قانون مجازات اسلامی (حدود)، عبارت است از اهانت، توهین یا هتک حرمت به پیامبر اکرم (ص) یا سایر انبیای الهی. ارکان تشکیلدهنده این جرم به شرح زیر است:
۱. رکن مادی: انجام فعل یا قول مثبت مانند بهکار بردن الفاظ، عبارات، اشارات یا اعمالی که عرفاً توهین، اهانت یا هتک حرمت به پیامبر اکرم (ص) یا سایر انبیای الهی تلقی شود. این رفتار میتواند بهصورت شفاهی، کتبی، یا از طریق انتشار محتوا باشد.
۲. رکن معنوی: وجود قصد مجرمانه (سوءنیت عام) به معنای آگاهی و اراده مرتکب در انجام عمل توهینآمیز و سوءنیت خاص بهمنظور اهانت به پیامبر یا انبیای الهی. در صورتی که مرتکب، مسلمان باشد، این جرم ممکن است بهعنوان ارتداد نیز تلقی شود.
۳. رکن قانونی: جرم سبالنبی در ماده ۲۶۲ قانون مجازات اسلامی تعریف شده و مجازات آن برای مرتکب مسلمان، اعدام است. در صورتی که مرتکب غیرمسلمان باشد، ممکن است به مجازاتهای دیگر مانند حبس یا شلاق محکوم شود، مگر اینکه عمل او مشمول شرایط خاص مانند توبه باشد.
۴. موضوع جرم: پیامبر اکرم (ص) یا سایر انبیای الهی که مورد اهانت یا هتک حرمت قرار میگیرند.
بنابراین، برای تحقق جرم سبالنبی، باید رفتار توهینآمیز با قصد اهانت به پیامبر یا انبیای الهی و در چارچوب تعریف قانونی انجام شود.