بر اساس قانون مدنی (مواد ۸۲۶ تا ۸۶۱) و قانون امور حسبی (مواد ۲۷۶ تا ۲۹۹)، وصیتنامه یکی از اعمال حقوقی معتبر و شناختهشده در نظام حقوقی ایران است و در صورت رعایت شرایط مقرر قانونی، دارای ارزش و اعتبار کامل میباشد.
وصیتنامه از نظر قانون، بیان اراده شخص برای تعیین تکلیف بخشی از اموال یا امور خود پس از مرگ است و در حدود یکسوم اموال نافذ خواهد بود، مگر ورثه مازاد بر آن را تنفیذ کنند (ماده ۸۴۳ قانون مدنی).
وصیتنامهها در سه نوع قانونی پذیرفته میشوند:
-
وصیتنامه رسمی – تنظیمشده نزد دفترخانه اسناد رسمی، که بالاترین اعتبار را دارد؛
-
وصیتنامه خودنوشت (دستی) – نوشتهشده به خط و امضای موصی با تاریخ مشخص؛
-
وصیتنامه سری – تسلیمشده به اداره ثبت یا دفترخانه بهصورت محرمانه.
در نتیجه، وصیتنامه از نظر قانون معتبر است، مشروط بر آنکه بهصورت یکی از انواع قانونی تنظیم شده و شرایط صحت آن از جمله اهلیت موصی، قصد و رضای کامل، و رعایت حدود قانونی وصیت احراز شده باشد.