براساس قانون مجازات اسلامی، تخفیف مجازات در سرقت (در سرقتهای تعزیری) در شرایطی قابل اعمال است که عوامل قانونیِ تخفیف وجود داشته باشد. مهمترین موارد عبارتاند از:
-
رضایت شاکی خصوصی
مطابق ماده ۳۸، گذشت شاکی یکی از مهمترین جهات تخفیف است و میتواند مجازات سرقت تعزیری را کاهش دهد. -
همکاری متهم با مرجع قضایی
همکاری مؤثر در کشف جرم، معرفی اموال مسروقه، یا شناسایی سایر مرتکبان، از جهات مهم تخفیف محسوب میشود. -
اظهارات و اعترافات مؤثر
اعتراف متهم قبل از کشف جرم یا در مراحل اولیه تحقیقات که موجب تسهیل رسیدگی شود، میتواند سبب تخفیف گردد. -
اوضاع و احوال خاص مؤثر در ارتکاب جرم
مانند ارتکاب سرقت در شرایط اضطراری یا فشارهای خاص اجتماعی و اقتصادی، در صورتی که دادگاه تشخیص دهد. -
نداشتن سابقه کیفری مؤثر
فقدان سابقه مؤثر و یا حسن سابقه و شهرت به نیکوکاری، در تصمیم دادگاه برای تخفیف نقش دارد. -
کاهش آثار زیانبار جرم
اقدام متهم به جبران خسارت، بازگرداندن مال مسروقه یا پرداخت ضرر و زیان به شاکی، از عوامل مهم تخفیف است. -
اظهار ندامت و تلاش برای اصلاح
ابراز پشیمانی صادقانه و وجود قرائن اصلاحپذیری، به استناد بندهای ماده ۳۸، از موجبات تخفیف محسوب میشود.
نکته مهم:
این موارد تنها در سرقتهای تعزیری اعمال میشود. در سرقت حدی، تخفیف در اصل مجازات حد امکانپذیر نیست، مگر در موارد خاص پیشبینیشده در قانون (مثل توبه معتبر قبل از اثبات جرم).
نتیجه:
تخفیف مجازات سرقت زمانی اعمال میشود که یکی از جهات قانونی مانند رضایت شاکی، جبران خسارت، اعتراف مؤثر، همکاری با مرجع قضایی، ندامت یا شرایط خاص ارتکاب جرم وجود داشته باشد و دادگاه آن را موجه تشخیص دهد.