چرا کسی که قبل از فوت مورث (شخصی که ارث از او باقی مانده) از دنیا رفته، دیگر سهمی از ارث نمی‌برد؟
بر اساس قانون مدنی ایران، یکی از شرایط اساسی برای ارث بردن یک شخص، زنده بودن در زمان فوت مورث است.
ماده ۸۶۱ قانون مدنی:
«برای اینکه کسی بتواند از دیگری ارث ببرد، باید در حین فوت او زنده باشد.»
بنابراین اگر کسی قبل از مورث فوت کرده باشد، دیگر وارث محسوب نمی‌شود و هیچ‌گونه سهم‌الارثی ندارد.
چرا این قانون وجود دارد؟
دلایل منطقی و حقوقی این قاعده:
-
ارث زمانی ایجاد می‌شود که شخص فوت کند.
تا زمانی که فرد زنده است، ارثی وجود ندارد و اموالش متعلق به خودش است. -
فقط کسانی که در زمان فوت مورث زنده‌اند، حقی برای ارث دارند.
کسی که زنده نیست، طبیعتاً نمی‌تواند مالی به او منتقل شود. -
مالکیت ارث آنی و فوری است:
بلافاصله با فوت مورث، اموال او به وارثان زنده در همان لحظه تعلق می‌گیرد.
پس اگر کسی زنده نباشد، سهمی هم نمی‌گیرد.
استثنا: «تسری ارث به فرزند وارث فوت‌شده»
اما قانون برای برخی موارد، راه‌حلی پیش‌بینی کرده:
-
اگر فرزند متوفی (مثلاً دختر یا پسر او) قبل از او فوت کرده باشد و فرزندی (نوه) داشته باشد، آن نوه می‌تواند به‌جای والد فوت‌شده‌اش ارث ببرد.
این قاعده را تساوی نسل‌ها یا جانشینی نسل‌ها می‌گویند، و قانون آن را در مواردی پذیرفته است.