قتی یکی از زوجین (زن یا شوهر) فوت کند، طرف مقابل یعنی همسر از او ارث میبرد.
-
میزان سهم همسر از ارث چقدر است؟
-
آیا داشتن فرزند، پدر و مادر، خواهر و برادر یا سایر وراث تأثیری در سهم همسر دارد؟
-
آیا زن و شوهر سهم یکسانی از همدیگر میبرند؟
بر اساس مواد ۹۱۳ تا ۹۴۹ قانون مدنی، زن و شوهر در هر صورت از یکدیگر ارث میبرند، اما میزان سهم ارث آنها بسته به وجود یا عدم وجود فرزند (یا نوه) متفاوت است.
۱. سهم شوهر از ارث زن:
-
اگر زن فرزند (یا نوه) نداشته باشد: شوهر نصف (1/2) اموال زن را به ارث میبرد.
-
اگر زن فرزند (یا نوه) داشته باشد: شوهر یکچهارم (1/4) از اموال زن ارث میبرد.
نکته: در مورد اموال غیرمنقول مانند زمین یا خانه، شوهر از قیمت آن ارث میبرد، نه از عین ملک.
۲. سهم زن از ارث شوهر:
-
اگر شوهر فرزند (یا نوه) نداشته باشد: زن یکچهارم (1/4) اموال شوهر را به ارث میبرد.
-
اگر شوهر فرزند (یا نوه) داشته باشد: زن یکهشتم (1/8) از اموال شوهر را ارث میبرد.
نکته: اگر مرد بیش از یک همسر دائم داشته باشد، این سهم بین تمام همسران دائم به صورت مساوی تقسیم میشود.
همچنین زن، مانند شوهر، از قیمت اموال غیرمنقول ارث میبرد، نه از عین ملک.
تأثیر وجود سایر بستگان بر سهم همسر:
وجود یا عدم وجود سایر وراث مانند پدر، مادر، خواهر، برادر، عمو، دایی و غیره هیچ تأثیری در سهم همسر ندارد.
تنها عاملی که باعث تغییر در سهم همسر میشود، وجود یا عدم وجود فرزند (یا نوه) متوفی است.
جدول خلاصه سهم ارث همسر:
متوفی | همسر زنده | فرزند دارد؟ | سهم ارث همسر |
---|---|---|---|
مرد | زن | ندارد | یکچهارم (1/4) |
مرد | زن | دارد | یکهشتم (1/8) |
زن | شوهر | ندارد | نصف (1/2) |
زن | شوهر | دارد | یکچهارم (1/4) |
نکته مهم درباره اموال غیرمنقول:
مطابق ماده ۹۴۶ قانون مدنی:
-
زن از زمین و عرصه ارث نمیبرد، بلکه فقط از قیمت ساختمان یا اعیان بنا ارث میبرد.
-
شوهر از تمام اموال زن، از جمله زمین و ساختمان ارث میبرد، اما باز هم از قیمت آن، نه عین مال.
بنابراین، چه زن و چه شوهر، در اموال غیرمنقول صرفاً سهم قیمتی دارند، نه سهم عینی.