آیا پرداخت دیه سابقه کیفری محسوب می شود؟

پرداخت دیه و سابقه کیفری دو مقوله اساسی در نظام حقوقی ایران بوده که هر دو به نوعی با مفهوم عدالت و جبران خسارت در جامعه مرتبط هستند.

دیه به عنوان یک جبران مالی برای خسارت‌ های بدنی یا فوت ناشی از جرایم مختلف، نشان‌ دهنده تلاش قانونگذاران برای برقراری تعادل و عدالت در مواجهه با آسیب‌ های فردی است. در مقابل، سابقه کیفری به عنوان نتیجه محکومیت‌ های قضایی، می‌ تواند تاثیرات بلند مدتی بر زندگی افراد داشته باشد، از جمله در زمینه‌ های شغلی، اجتماعی و حتی روانی.

این دو مقوله، هرچند که در ظاهر تفاوت‌ های واضحی دارند، اما در بطن خود به یک هدف مشترک یعنی تامین عدالت و بازگشت آرامش به جامعه می‌ پردازند.

در این مقاله قصد داریم به پرداخت دیه و عواقب کیفری آن برای افراد بپردازیم. اینکه سابقه کیفری چیست و آیا پرداخت دیه سابقه کیفری محسوب می شود یا خیر؟ با ما همراه باشید.

منظور از سابقه کیفری چیست؟

سابقه کیفری، به زبان ساده، یعنی ثبت سوابق جرائم و تخلفاتی که فرد در گذشته مرتکب شده است. این سوابق در مراجع قانونی و انتظامی نگهداری می‌ شود و شامل اطلاعاتی مانند نوع جرم، تاریخ وقوع جرم، محکومیت‌ ها و مجازات‌ های فرد است. البته وجود سابقه کیفری نباید باعث شود که حقوق قانونی فردی نقض شود. این سوابق معمولاً در مواقع مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرند، مثل هنگام استخدام در شغل‌های حساس یا دریافت ویزا.

به طور کلی، سابقه کیفری مانند یک پرونده تاریخی از رفتارهای قانونی فرد، می‌ تواند تأثیرات زیادی بر زندگی او داشته باشد.

آیا پرداخت دیه سوء پیشینه محسوب می‌شود؟ آیا محکومیت به پرداخت دیه سابقه کیفری دارد؟

بله، پرداخت دیه می‌ تواند سابقه کیفری محسوب شود. به زبان ساده، دیه نوعی جبران خسارت مالی است که در نتیجه ارتکاب جرم به شخص زیان‌ دیده پرداخت می‌ شود. برای روشن‌تر شدن موضوع، موارد زیر را در نظر بگیرید:

• وقتی کسی مرتکب جرمی می‌ شود که منجر به صدمه جسمانی یا فوت شخص دیگری می‌ شود، ممکن است دادگاه او را به پرداخت دیه محکوم کند. این دیه به عنوان جبران خسارت به شخص زیان‌ دیده یا خانواده او پرداخت می‌ شود.

• اگر شما محکوم به پرداخت دیه شوید، این محکومیت در پرونده کیفری شما ثبت می‌ شود. این بدان معناست که در سوابق قضایی شما ذکر می‌ شود که در اثر ارتکاب جرمی مشخص، مجبور به پرداخت دیه شده‌اید. بنابراین، پرداخت دیه نوعی سابقه کیفری محسوب می‌ شود و در پرونده کیفری شما ثبت خواهد شد و ممکن است در آینده در بررسی‌ های قضایی یا اداری مورد توجه قرار گیرد.

چه جرائمی سوء پیشینه و سابقه کیفری ندارند؟

• جرائمی که دارای حبس تعزیری درجه 6 و 7 و 8 هستند. یعنی محکوم به حبس از 6 ماه تا دو سال، 91 روز تا 6 ماه و حبس تا 3 ماه شده اند.
• جرائم تعزیری درجه یک تا هشت که مشمول مجازات هایی غیر از حبس هستند.
• اتهاماتی که به فرد وارد شده اما تبرئه شده است.
• جرائمی که فرد مرتکب شده و در معرض اتهام است اما حکم قطعی برای وی صادر نشده است.
• جرائم غیر عمد مانند تصادف و ضرب و جرح غیر عمدی

لازم به ذکر است در برخی موارد، پرداخت دیه ممکن است به عنوان جبران خسارت مالی در نظر گرفته شود و جایگزین مجازات زندان گردد، اما در جرائم عمدی و موارد شدیدتر، این امکان وجود ندارد.

محکومیت موثر کیفری و غیر موثر کیفری چیست؟

یکی از سوالاتی که در این زمینه به کرات پرسیده می شود این است که منظور از سابقه کیفری موثر و غیر موثر چیست؟ که در این بخش مورد بررسی قرار خواهیم داد.

محکومیت کیفری موثر

طبق قانون مجازات اسلامی ماده 25 در صورتی که مجرم محکوم به مجازات هایی شود که برای مدتی معین یا دائم او را از برخی حقوق اجتماعی محروم کند، محکومیت کیفری موثر گفته می شود. این محکومیت در شناسنامه کیفری فرد و در گواهی عدم سوء پیشینه که برای وی صادر می شود نیز ثبت می شود. مگر آن که مدت محکومیت تبعی مجرم به پایان رسیده باشد. ( مجازت تبعی مجازاتی است که فرد به تبع مجازات اصلی محکوم به آن می شود)

محکومیت کیفری غیرموثر

در این نوع محکومیت مجازات هایی که شامل فرد می شود در سوء سابقه کیفری او ثبت نشده و محرومیت از حقوق اجتماعی را نیز به دنبال ندارد. مانند جرائم غیرعمد، محکوم به پرداخت خسارت و دیه و جرائم تعزیری درجه 7 و 8.

پاک کردن سابقه کیفری چه شرایطی دارد؟

پاک کردن سابقه کیفری که به آن «اعاده حیثیت» نیز گفته می‌ شود تحت شرایط و ضوابط خاصی امکان‌پذیر است. این فرآیند توسط قوانین جزایی و مقررات قضایی کشور تنظیم می‌ شود. شرایط پاک کردن سابقه کیفری عبارتند از:

سپری شدن مدت زمان قانونی

طبق ماده 25 قانون مجازات اسلامی، برای برخی از جرایم باید مدت زمان مشخصی از پایان اجرای حکم و تحمل مجازات بگذرد تا بتوان درخواست پاک کردن سابقه کیفری داد. این مدت زمان برای جرایم مختلف متفاوت است. به عنوان مثال:

• برای مجازات‌های حدی و قصاص، پس از گذشت پنج سال از اجرای حکم
• برای مجازات‌های تعزیری درجه 1 تا 3، پس از گذشت سه سال از اجرای حکم
• برای مجازات‌های تعزیری درجه 4 تا 6، پس از گذشت دو سال از اجرای حکم
• برای مجازات‌های تعزیری درجه 7 و 8، پس از گذشت یک سال از اجرای حکم

عدم ارتکاب جرم جدید

در طول مدت زمان قانونی فوق، فرد نباید مرتکب جرم جدیدی شده باشد که منجر به محکومیت کیفری شود.

ارائه درخواست به دادگاه

پس از گذراندن مدت زمان قانونی و عدم ارتکاب جرم جدید، فرد می‌ تواند درخواست پاک کردن سابقه کیفری خود را به دادگاه تقدیم کند. این درخواست باید شامل مدارک و مستندات لازم باشد.

بررسی و تصویب دادگاه

دادگاه پس از بررسی درخواست و اطمینان از رعایت شرایط قانونی، می‌ تواند حکم به پاک شدن سابقه کیفری دهد. این حکم به معنای این است که سابقه کیفری فرد از سوابق قضایی حذف شده و در آینده نیز در پرونده‌ های قضایی وی لحاظ نمی‌ شود.

پرداخت کلیه خسارات

در صورتی که فرد محکوم به پرداخت جریمه یا خسارت به شاکیان خصوصی باشد، باید این مبلغ را به طور کامل پرداخت کرده باشد.

حسن رفتار در جامعه

داشتن رفتار خوب و مثبت در جامعه می‌ تواند به فرآیند پاک کردن سابقه کیفری کمک کند، هرچند که این شرط به صورت رسمی در قوانین ذکر نشده است، ولی ممکن است بتواند در تصمیم‌ گیری دادگاه تأثیرگذار باشد.

برای اطلاع از جزئیات دقیق‌ تر و شرایط خاص، توصیه می شود با یک وکیل متخصص در حقوق کیفری مشورت نمایید.

کلام آخر

با توجه به مطالب ارائه شده در متن، پرداخت دیه به دلیل ارتکاب جرم منجر به ثبت سابقه کیفری می‌شود و این سابقه ممکن است در موارد مختلف مورد بررسی قرار گیرد.

اما در مواردی که دیه به صورت توافقی بین دو طرف بدون حکم دادگاه پرداخت شود، ممکن است به عنوان سابقه کیفری ثبت نشود. در هر صورت، مشاوره با بهترین وکیل کیفری و وکیل حقوقی می‌تواند به شما در درک دقیق‌ تر وضعیت کمک کند. با مشاورین وکالت24 تماس بگیرید و از مشاوره حرفه ای آنان بهره مند شوید.

سوالات متداول

بیشتر بخوانید:

آیا توهین سابقه کیفری محسوب می شود؟