تامین خواسته کیفری چیست و چه تفاوتی با تامین خواسته حقوقی دارد؟
یکی از مهم‌ترین ابزارهای قانونی در روند رسیدگی به دعاوی کیفری، تامین خواسته است. اما تامین خواسته کیفری چیست؟ این مفهوم به ابزاری قانونی اشاره دارد که به شاکی اجازه می‌دهد برای جلوگیری از تضییع حقوق خود، از مقام قضایی درخواست توقیف اموال متهم را نماید. قرار تامین خواسته با هدف جلوگیری از انتقال، مخفی کردن یا تلف شدن اموال مرتبط با جرم صادر می‌شود و به شاکی این امکان را می‌دهد تا پس از صدور حکم نهایی، حقوق خود را به طور کامل استیفا کند. تامین خواسته کیفری در قانون جدید، ابزار مؤثری برای حفظ حقوق شاکیان در مواردی چون خیانت در امانت و دیه است و نقش مهمی در جلوگیری از تضییع اموال و حقوق افراد ایفا می‌کند.
برای اینکه بتوانید به درستی درخواست تامین خواسته خود را مطرح کنید بهتر است از یک وکیل کیفری کمک بگیرید. برای آشنایی با بهترین وکلای تهران بهتر است مقاله بهترین وکیل کیفری در تهران را مطالعه نمایید.
- قرار تامین خواسته کیفری چیست و چه زمانی صادر می شود؟
- تامین خواسته کیفری ماده 107-113 قانون آیین دادرسی کیفری
- زمان درخواست صدور قرار تامین خواسته و شرایط ضرر قابل مطالبه
- اعتراض به تامین خواسته کیفری در دادسرا و دادگاه
- تفاوت تامین خواسته کیفری با تامین خواسته حقوقی
- نمونه لایحه تامین خواسته کیفری در خیانت در امانت
با وکالت 24 همراه باشید تا تمامی موارد بالا را به طور کامل بررسی کنیم.
قرار تامین خواسته کیفری چیست و چه زمانی صادر می شود؟
به نظر شما تامین خواسته کیفری چیست؟ قرار تامین خواسته ابزاری قانونی است که برای حفظ حقوق شاکی یا خواهان در دعاوی کیفری و حقوقی طراحی شده است. این قرار به شاکی، خواهان یا بزه‌دیده اجازه می‌دهد تا با ارائه درخواست به دادگاه یا دادسرا، اموال متهم یا خوانده را توقیف کند. هدف از این قرار جلوگیری از تضییع یا انتقال اموالی است که ممکن است برای جبران ضرر و زیان شاکی یا خواهان لازم باشد.
مطابق تامین خواسته کیفری ماده 107 قانون آیین دادرسی کیفری، این درخواست در صورت وجود ادله معتبر قابل صدور است. در قانون آیین دادرسی کیفری جدید، مواد 107 تا 113 به این موضوع پرداخته‌اند. برای مثال، قرار تامین خواسته در دعاوی مالی مانند خیانت در امانت یا دیه، به جلوگیری از فروش یا انتقال اموال کمک می‌کند.
خیانت در امانت یکی از جرایمی است که مجازات آن حبس است. برای کسب اطلاعات دقیق درباره میزان حبس و مجازات خیانت در امانت چیست بر روی لینک کلیک کنید.
قانون‌گذار همچنین در مواردی، دادگاه را ملزم به صدور این قرار کرده است، از جمله:
- زمانی که دعوا مستند به سند رسمی باشد.
- اگر خواسته در معرض تضییع یا تفریط قرار گیرد.
- در موارد مربوط به اوراق تجاری مانند چک و سفته واخواست شده.
در تامین خواسته کیفری در دادگاه یا دادسرا، توقیف اموال می‌تواند شامل اموال منقول یا غیر منقول باشد. این اقدامات مانع از فرار متهم یا خوانده از مسئولیت‌های مالی و جبران خسارات شاکی یا خواهان می‌شود.
ماده قانونی تامین خواسته کیفری: ماده 107-113 قانون آیین دادرسی کیفری
تامین خواسته کیفری ماده 107 قانون آیین دادرسی کیفری به شاکی این امکان را می‌دهد که برای جبران ضرر و زیان خود از بازپرس درخواست توقیف اموال متهم کند. اگر این درخواست بر اساس ادله معتبر و قابل قبول باشد، بازپرس قرار تامین خواسته را صادر می‌کند. هدف از این قرار جلوگیری از تضییع اموال و محافظت از حقوق شاکی است.
مطابق ماده 109، اجرای فوری این قرار به محض ابلاغ الزامی است. حتی اگر ابلاغ به تأخیر افتد، اجرای قرار باید پیش از ابلاغ صورت گیرد. این فرآیند تضمین می‌کند که حقوق شاکی در مواجهه با ضررهای ناشی از جرم حفظ شود.
در تامین خواسته کیفری در قانون جدید، موارد مختلفی از جمله رفع ابهام از قرار تأمین و اعتراض به توقیف اموال مشخص شده است. اگر شاکی تا پایان دادرسی دادخواست ضرر و زیان خود را ارائه ندهد، قرار تأمین خواسته رفع اثر می‌شود.
تامین خواسته کیفری در خیانت در امانت و تامین خواسته کیفری در دیه از جمله مواردی هستند که این قرار در آن‌ها برای جلوگیری از از بین رفتن اموال ضروری است.
زمان درخواست صدور قرار تامین خواسته و شرایط ضرر قابل مطالبه
همانطور که گفتیم قرار تامین خواسته ابزاری قانونی برای حفظ حقوق شاکی است. اما زمان درخواست صدور این قرار کی است؟ در دعاوی حقوقی، خواهان می‌تواند پیش از طرح دعوی اصلی یا همزمان با آن درخواست تأمین خواسته دهد. اگر این درخواست پیش از دعوی باشد، باید ظرف 10 روز دادخواست دعوی اصلی را به دادگاه صالح ارائه دهد، در غیر این صورت از قرار تأمین رفع اثر خواهد شد.
در تامین خواسته کیفری در دادسرا یا دادگاه، درخواست می‌تواند همزمان با شکایت یا در مرحله تحقیقات مقدماتی ارائه شود. اگر دلایل کافی برای ارتکاب جرم و ورود ضرر وجود داشته باشد، قرار تامین خواسته کیفری صادر می‌شود. در غیر این صورت، صدور قرار تا تکمیل تحقیقات به تأخیر می‌افتد.
شرایط ضرر قابل مطالبه شامل موارد زیر است:
- ضرر باید قطعی و مسلم باشد. ضرر احتمالی یا فرضی قابل مطالبه نیست.
- ضرر باید اختصاصی و غیرمتعارف باشد. خسارات ناشی از وقایع عمومی یا اعمال متعارف زندگی اجتماعی جبران نمی‌شود.
اعتراض به قرار تامین خواسته در دادسرا و دادگاه
مطابق ماده 270 قانون آیین دادرسی کیفری، متهم یا وکیل او می‌توانند ظرف 10 روز از تاریخ ابلاغ، به قرار تامین خواسته اعتراض کنند. مرجع رسیدگی به اعتراض صادر شده در دادسرا، دادگاه کیفری 2 می‌باشد.
در تأمین خواسته کیفری در دادسرا، اگر دادیار قرار تأمین صادر کند، این قرار باید به تایید دادستان برسد. در صورتی که بازپرس این قرار را صادر نماید، امکان اعتراض وجود دارد و قرار قطعی نیست. متهم می‌تواند با ارائه دلایل مستند به مقام قضایی بالاتر اعتراض کند.
در تأمین خواسته کیفری در دادگاه، قرار صادرشده معمولاً جنبه قطعی ندارد و متهم فرصت دارد با استناد به نقض قوانین یا نبود دلایل کافی، به این قرار اعتراض کند.
مهلت اعتراض به قرار تامین خواسته برای افراد مقیم ایران 10 روز و برای افرادی ایرانی مقیم خارج 30 روز پس از ابلاغ قرار تامین خواسته
تفاوت تامین خواسته کیفری و تامین خواسته حقوقی
در دعاوی کیفری، قرار تامین خواسته کیفری ابزاری است که شاکی یا مقام قضایی برای جلوگیری از تضییع اموال متهم از آن استفاده می‌کنند. این قرار، برخلاف تامین خواسته حقوقی، نیازمند پرداخت خسارت احتمالی نیست. در تامین خواسته حقوقی، خواهان باید خسارت احتمالی بپردازد تا درخواست او بررسی شود.
تامین خواسته کیفری در دادسرا قابل اعتراض است، اما اگر از سوی دادگاه کیفری صادر شود، قطعی و غیر قابل اعتراض خواهد بود. در مقابل، تامین خواسته حقوقی همیشه به خوانده ابلاغ می‌شود و او می‌تواند ظرف 10 روز به آن اعتراض کند.
تفاوت دیگر این است که در تامین خواسته کیفری، قاضی می‌تواند راساً و بدون درخواست شاکی، این قرار را صادر کند. اما در امور حقوقی، صدور این قرار منوط به درخواست خواهان است.
همچنین، تامین خواسته کیفری می‌تواند در مواردی چون خیانت در امانت یا دیه صادر شود، در حالی که تامین خواسته حقوقی معمولاً به منظور تضمین طلب یا جلوگیری از انتقال اموال خوانده انجام می‌گیرد. تامین خواسته کیفری ماده 107 قانون آیین دادرسی کیفری به این موضوع اشاره دارد و نیازی به پرداخت هزینه دادرسی ندارد، در حالی که تامین خواسته حقوقی به ماده 108 قانون آیین دادرسی مدنی مربوط است.
نمونه لایحه تامین خواسته کیفری در خیانت در امانت
شاکی: …
اقامتگاه: …
کد ملی: …
شماره تماس: …
مشتکی‌عنه: …
اقامتگاه: …
کد ملی: …
شماره تماس: …
عنوان اتهام: خیانت در امانت
محل وقوع جرم: …
تاریخ وقوع جرم: …/…/…
دلایل اثبات جرم: رسید تحویل اموال، استعلام پیامک‌ها و مدارک کتبی
شرح شکایت
ریاست محترم دادسرای عمومی و انقلاب شهرستان …
با سلام و احترام،
اینجانب … (شاکی) به موجب مدارک و مستندات پیوست، اموالی شامل … (ذکر مشخصات اموال) به ارزش … تومان را در تاریخ …/…/… به امانت در اختیار مشتکی‌عنه، آقای/خانم … قرار داده‌ام. مشتکی‌عنه متعهد به بازگرداندن این اموال در تاریخ مقرر بوده است. اما با گذشت زمان، از بازگرداندن این اموال خودداری نموده و حتی در پاسخ به پیگیری‌های مکرر، اظهار داشته است که توان بازپرداخت یا تحویل آن‌ها را ندارد.
بر اساس شواهد و مدارک موجود، رفتار مشتکی‌عنه مصداق بارز خیانت در امانت است. از آنجا که احتمال فروش یا انتقال اموال مذکور وجود دارد و ممکن است حقوق اینجانب تضییع گردد، لذا:
۱. تقاضای صدور قرار تأمین خواسته کیفری مطابق مواد 107 و 108 قانون آیین دادرسی کیفری جهت جلوگیری از نقل و انتقال اموال مشتکی‌عنه به ارزش … تومان را دارم.
۲. تقاضای تعقیب و مجازات مشتکی‌عنه به استناد ماده 674 قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) نیز مورد استدعا است.
با تشکر
امضا و تاریخ
سخن پایانی
تامین خواسته یکی از ابزارهای قانونی برای حفظ حقوق شاکی یا خواهان در دعاوی حقوقی و کیفری است. این قرار به منظور جلوگیری از تضییع اموال متهم یا خوانده صادر می‌شود و از انتقال، مخفی کردن یا تلف شدن اموال مرتبط با دعوا جلوگیری می‌کند.
مطابق ماده 107 قانون آیین دادرسی کیفری، شاکی می‌تواند از بازپرس درخواست صدور قرار تامین خواسته کیفری کند. این قرار زمانی صادر می‌شود که دلایل شاکی برای وقوع جرم و ورود ضرر کافی باشد. ویژگی مهم تامین خواسته کیفری این است که برخلاف تأمین خواسته حقوقی، نیازمند پرداخت خسارت احتمالی نیست.
اعتراض به تامین خواسته کیفری تنها در صورتی امکان‌پذیر است که قرار از سوی دادسرا صادر شده باشد. در این صورت، متهم یا وکیل او می‌توانند ظرف 10 روز از تاریخ ابلاغ به دادگاه کیفری 2 اعتراض کنند. اما اگر این قرار در دادگاه صادر شود، قطعی و غیر قابل اعتراض است.
این ابزار در دعاوی مختلف مانند خیانت در امانت، کلاهبرداری و دیه کاربرد دارد و مطابق قانون جدید آیین دادرسی کیفری، به صورت گسترده‌تری حمایت از حقوق شاکیان را ممکن ساخته است.