با فوت یک فرد، برای تعیین وراث قانونی و سهم آن ها از اموال، گواهی انحصار وراثت صادر می شود. این گواهی سندی قانونی است، اما گاهی به دلایل اشتباهات یا نادیده گرفتن حقوق وراث، نیاز به اعتراض به آن وجود دارد. اعتراض به گواهی انحصار وراثت فرآیندی حقوقی است که به آگاهی از مراحل و مدارک قانونی نیاز دارد تا حقوق ذی نفعان احقاق شود. برای اطلاع از نحوه اعتراض به گواهی انحصار وراثت، دراین مقاله با وکالت 24 همراه شوید.
چگونه به گواهی انحصار وراثت اعتراض کنیم؟
گواهی انحصار وراثت سندی رسمی است که توسط شورای حل اختلاف یا دادگاه صادر می شود و برای تعیین قانونی افراد وراث و سهم آن ها از اموال متوفی استفاده می شود. این گواهی مشخص می کند که چه کسانی به عنوان وارث قانونی یک فرد فوت شده شناخته می شوند و هر یک چه مقدار از دارایی ها و اموال او را به ارث می برند.
از جمله کاربردهای انحصار وراثت می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تقسیم اموال و دارایی های متوفی بین وراث
- انتقال مالکیت اموال به نام وراث
- رفع محدودیت های قانونی برای برداشت از حساب های بانکی متوفی
- استفاده در دعاوی حقوقی مرتبط با ارث و میراث
- مدارک لازم برای دریافت گواهی
- شناسنامه و کارت ملی متوفی (و ابطال شناسنامه)
- گواهی فوت متوفی
- استشهادیه رسمی مبنی بر معرفی وراث
- مدارک شناسایی وراث
گواهی انحصار وراثت زمانی کاربرد دارد که وراث بخواهند دارایی ها و اموال به جا مانده از متوفی را مدیریت، تقسیم یا منتقل کنند. در صورت وجود اختلاف میان وراث یا نیاز به اعتراض به گواهی، می توان از طریق دادگاه اقدام نمود.
اگر فردی به گواهی انحصار وراثت اعتراض داشته باشد، می تواند با ارائه دلایل و مدارک معتبر به دادگاه یا شورای حل اختلاف مراجعه کند. این اعتراض ممکن است به دلیل اشتباه در شناسایی وراث یا درج اطلاعات نادرست باشد. پس از ثبت دادخواست و بررسی مدارک، دادگاه جلسه ای برای شنیدن اظهارات طرفین برگزار کرده و در نهایت، گواهی را اصلاح یا باطل می کند.
خواهان این امکان را دارد که برای ابطال گواهی انحصار وراثت، دادخواست خود را به طور مستقیم به دادگاه صالح ارائه دهد یا از طریق وکیل دادگستری اقدام کند. دادگاه صالح برای رسیدگی به این دعوا، دادگاهی است که در حوزه قضائی محل سکونت متوفی قرار دارد. پس از ثبت دادخواست، دادگاه تاریخ جلسه رسیدگی را تعیین کرده و طرفین دعوا را برای حضور در آن جلسه احضار می کند.
برای اعتراض به گواهی انحصار وراثت در ایران، می توانید مراحل زیر را طی کنید:
- بررسی دلایل اعتراض
ابتدا باید دلیل اعتراض خود را مشخص کنید. دلایل رایج اعتراض شامل موارد زیر می شود:
- وراث اشتباه یا ناقص درج شده اند: در صورتی که نام برخی از وراث در گواهی ذکر نشده باشد یا شخصی به عنوان وارث معرفی شده باشد که حقی برای ارث بری نداشته باشد.
- وجود اسناد جدید که نشان دهد وراث به طور متفاوتی باید مشخص شوند.
- وجود خطاهای اداری در روند صدور گواهی انحصار وراثت.
2. ثبت اعتراض در دادگاه صالح
اعتراض به گواهی انحصار وراثت باید در دادگاه عمومی یا شورای حل اختلاف ثبت شود. مهلت قانونی برای اعتراض معمولا 30 روز از تاریخ صدور گواهی است، پس باید در این مدت نسبت به ثبت اعتراض اقدام کنید.
برای ثبت اعتراض، باید به دادگاه محل صدور گواهی انحصار وراثت مراجعه کرده و دادخواست اعتراض را به دادگاه ارائه دهید. در صورتی که گواهی از شورای حل اختلاف صادر شده باشد، اعتراض باید به شورای حل اختلاف مربوطه ارسال شود.
3. ارائه مدارک و مستندات
هنگام ثبت اعتراض، باید مدارک و مستندات مربوط به اعتراض خود را همراه داشته باشید. این مدارک می تواند شامل موارد زیر باشد:
- اسناد رسمی یا غیررسمی که نشان دهند وراث دیگری وجود دارند.
- اسناد اثبات هویت وراث.
- گواهی نامه ها یا مدارک جدید که از نظر قانونی مشخص کنند وراث باید تغییر کنند.
4. رسیدگی به اعتراض
پس از ثبت اعتراض، دادگاه یا شورای حل اختلاف جلسه رسیدگی برگزار می کند. در این جلسه، تمامی طرف ها (اعتراض کنندگان و وراث موجود در گواهی) می توانند دلایل خود را مطرح کنند.
- اگر اعتراضی وارد باشد، ممکن است دادگاه گواهی انحصار وراثت را اصلاح کرده یا حتی باطل کند.
- اگر اعتراض رد شود، گواهی انحصار وراثت همچنان معتبر باقی می ماند.
5. صدور حکم نهایی
پس از بررسی مدارک و دلایل، دادگاه تصمیم نهایی را صادر می کند. در صورتی که دادگاه حکم به اصلاح گواهی بدهد، گواهی جدید صادر می شود. در صورت رد اعتراض، گواهی انحصار وراثت بدون تغییر باقی می ماند.
نکات مهم:
- اگر مدت زمان اعتراض به گواهی انحصار وراثت گذشته باشد، ممکن است نیاز به درخواست تمدید مهلت داشته باشید.
- در صورت اعتراض، اگر طرف های دیگر (وراث اصلی) نیز با شما مخالفت کنند، ممکن است برای اثبات صحت ادعای خود نیاز به مدارک مستند بیشتری داشته باشید.
- برای تسریع روند و دقت بیشتر، پیشنهاد می شود که از مشاور یا وکیل حقوقی متخصص در امور ارث و انحصار وراثت استفاده کنید.
مدارک لازم برای انحصار وراثت
مدارک مورد نیاز برای درخواست انحصار وراثت عبارت‌اند از:
- گواهی فوت متوفی: این گواهی از اداره ثبت احوال دریافت می شود و وجود آن برای شروع فرآیند ضروری است.
- شناسنامه و کارت ملی متوفی: شناسنامه باید باطل شده و به همراه کارت ملی ارائه شود.
- شناسنامه و کارت ملی وراث: تمامی وراث باید مدارک هویتی خود را ارائه دهند.
- فرم استشهادیه محضری: این فرم باید در دفترخانه اسناد رسمی توسط شاهدان تکمیل و امضا شود تا وراث قانونی تأیید شوند.
- وصیت نامه (در صورت وجود): اگر متوفی وصیت نامه ای تنظیم کرده باشد، باید به شورا ارائه شود.
- سند ازدواج یا طلاق متوفی: برای اثبات وضعیت تأهل متوفی در زمان فوت لازم است.
- رسید پرداخت هزینه آگهی در روزنامه (برای گواهی نامحدود): برای گواهی انحصار وراثت نامحدود، آگهی باید در روزنامه های کثیرالانتشار منتشر شود.
این مدارک باید به همراه دادخواست تکمیل شده به شورای حل اختلاف یا دفتر خدمات الکترونیک قضایی ارائه شوند.
مهلت اعتراض به گواهی انحصار وراثت
اعتراض به گواهی انحصار وراثت و درخواست اصلاح آن برای تمامی افراد ذی نفع امکان پذیر است. هر شخصی که احساس کند در صدور گواهی اشتباهی صورت گرفته، می تواند برای بررسی و اصلاح اقدام کند.
برای اعتراض و اصلاح گواهی انحصار وراثت، حدودا تا 30 روز از تاریخ صدور گواهی مهلت دارید. در این مدت، هر یک از وراث یا افراد ذینفع می توانند اعتراض خود را به شورای حل اختلاف یا دادگاه مربوطه ارائه دهند. در صورتی که اعتراض در این مدت مطرح نشود، گواهی انحصار وراثت قطعی و معتبر خواهد بود.
اگر به گواهی انحصار وراثت صادر شده اعتراض دارید و نیاز به بررسی دقیق و مشاوره حقوقی در این زمینه دارید، تیم حرفه ای وکالت 24 آماده است تا شما را در تمامی مراحل قانونی همراهی کند. وکلای مجرب ما با تحلیل دقیق مدارک و مستندات، به شما بهترین مشاوره حقوقی را ارائه خواهند داد تا در اعتراض به گواهی انحصار وراثت، بهترین راه حل ها را بیابید.
برای دریافت مشاوره تخصصی و پاسخ به سوالات خود در خصوص اعتراض به گواهی انحصار وراثت، با ما تماس بگیرید و از تجربه و دانش حقوقی وکلای ما بهره مند شوید.
برای گرفتن گواهی انحصار وراثت، پس از تکمیل فرم استشهادیه در دفترخانه اسناد رسمی، باید به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کرده و درخواست صدور گواهی انحصار وراثت را ثبت کنید. پس از آن، شورای حل اختلاف محل آخرین اقامت متوفی مسئول رسیدگی به پرونده و صدور گواهی انحصار وراثت خواهد بود.
از لحاظ لغوی، حصر و وراثت معنای نزدیک به هم دارند، اما کاربرد آن ها در عمل متفاوت است. در انحصار وراثت، قانون مشخص می کند که سهم هر یک از وراث از دارایی های متوفی چه میزان است. در مقابل، حصر وراثت به تعیین تعداد وراث بر اساس قوانین مصوب سال 1308 و قانون امور حسبی می پردازد و این فرآیند توسط مرجع قانونی مربوطه انجام می شود.
بر اساس ماده 9 قانون تصدیق انحصار وراثت، هر یک از ورثه که هنگام دریافت گواهی انحصار وراثت عمدا نام یکی از وراث را حذف کند و از این موضوع آگاه باشد، به عنوان کلاهبردار شناخته می شود. در چنین شرایطی، طبق ماده 1 قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشاء، اختلاس و کلاهبرداری، مجازات قانونی برای او اعمال خواهد شد.