در کشور ایران و بر اساس آموزه های دینی، مقدسات به مجموعه ای از ارزش ها، شخصیت ها، اماکن، و مفاهیمی اطلاق می شود که جایگاه بالایی در دین و جامعه دارند. توهین به این موارد، به دلیل حساسیت دینی و اجتماعی، با مجازات های شدیدتری نسبت به توهین به افراد عادی همراه است. در ادامه، به بررسی مقدسات در دین اسلام و ایران پرداخته می شود تا بدانید مجازات توهین به مقدسات در حقوق کیفری ایران کدام است ؟
مجازات توهین به مقدسات در حقوق کیفری
بر اساس قانون، توهین به مقدسات، به ویژه اگر به شکل فحاشی صورت گیرد و باعث به خطر افتادن آرامش جامعه شود، می تواند به عنوان یک جرم تلقی گردد.
پرونده های کیفری زیادی در دادگاه های انقلاب و سایر مراجع قضایی، به خصوص در دادگاه های مربوط به جرایم سیاسی، مطبوعاتی، و روحانیون، وجود دارند که در آنها متهمان با عنوان مجرمانه اهانت به مقدسات اسلام تحت تعقیب قرار می گیرند. این موضوع دارای ابهام زیادی است که کار را برای دادرسان و قاضیان دشوار می کند.
مقدسات در اسلام و ایران شامل خداوند، پیامبران، ائمه، قرآن، مساجد و سایر موارد مرتبط با دین و ایمان است. توهین به این مقدسات به عنوان یک جرم سنگین تلقی می شود و مجازات های شدیدی مانند حبس و حتی اعدام دارد. در مقابل، توهین به اشخاص عادی معمولا مجازات های خفیف تری مانند جزای نقدی یا شلاق را به همراه دارد.
توهین و اهانت به پیامبر اسلام (ص)، حضرت فاطمه زهرا (س)، و ائمه معصومین (ع) در قانون ایران به عنوان “سب النبی” شناخته می شود. بر اساس ماده 262 قانون مجازات اسلامی، این عمل یک جرم سنگین است و مجازات اعدام برای فرد مرتکب در نظر گرفته شده است. فردی که این عمل را مرتکب شود، به عنوان “ساب النبی” شناخته می شود.
این جرم به دلیل اهمیت بالای احترام به مقدسات دینی و مذهبی، با مجازات سنگینی همراه است و نشان دهنده جایگاه خاص پیامبر اسلام و ائمه معصومین در نظام حقوقی ایران است. هر فردی که به مقدسات اسلام، انبیاء عظام، ائمه طاهرین (ع) یا حضرت صدیقه طاهره (س) توهین کند، در صورتی که توهین وی مشمول حکم ساب النبی باشد (یعنی توهین به پیامبر اسلام)، حکم آن فرد اعدام خواهد بود.
درغیر این صورت محکوم به در غیر این صورت محکوم به حبس از یک تا پنج سال می شود.
درست است که بسیاری از جرایم تعزیری در قانون مجازات اسلامی مشمول تخفیف مجازات می شوند، اما جرم سب النبی از این قاعده مستثنی است. این جرم به دلیل شدت و حساسیت آن، در زمره جرایمی قرار دارد که مجازات آن حدی و غیر قابل تخفیف است.
در این نوع جرایم، قاضی نمی تواند مجازات را کاهش یا تغییر دهد، زیرا این مجازات به عنوان حد الهی در نظر گرفته می شود و بر خلاف جرایم تعزیری که امکان تخفیف یا تغییر دارند، جرایم حدی انعطاف پذیری کمتری دارند.
بنابراین، در جرم سب النبی، حتی اگر شرایطی مانند تخفیف در مجازات وجود داشته باشد، قاضی ملزم به اجرای حکم حد است و نمی تواند تخفیف یا تغییری در مجازات اعمال کند.
این بند از قانون بر این اساس است که هرگونه توهین به مقدسات، به خصوص اگر موجب بی ثباتی و ناامنی اجتماعی شود، می تواند با پیامدهای حقوقی جدی مواجه شود.
موارد مقدسات در اسلام و کشور ایران:
برخی از مسائل و ابهامات مهم در این زمینه عبارتند از:
- خداوند (الله): توهین به ذات الهی در دین اسلام به عنوان بزرگ ترین گناه و جرم محسوب می شود. احترام به خداوند از ارکان اصلی دین است.
- پیامبر اسلام (ص): پیامبر اسلام، حضرت محمد (ص)، به عنوان خاتم الانبیاء از جایگاه بسیار بالایی برخوردار است و هرگونه توهین به ایشان با مجازات های سنگین مواجه می شود.
توهین به پیامبر در فقه اسلامی به عنوان “سب النبی” و با مجازات سنگین اعدام (ماده 262 قانون مجازات اسلامی) همراه است.
- ائمه معصومین (ع): در مذهب تشیع، توهین به ائمه اطهار، به ویژه امام علی (ع) و امام حسین (ع)، به دلیل جایگاه معنوی خاص آن ها، جرم محسوب می شود و مجازات هایی شدید به دنبال دارد.
- حضرت فاطمه زهرا (س): حضرت فاطمه (س) به عنوان دختر پیامبر اسلام و بانوی گرانقدر اسلام، از شخصیت های مقدس است و هرگونه توهین به ایشان نیز جرم سنگینی تلقی می شود.
- قرآن کریم: قرآن به عنوان کتاب مقدس مسلمانان و وحی الهی جایگاه ویژه ای دارد و توهین به آن، مانند آتش زدن یا پاره کردن آن، جرم سنگینی محسوب می شود.
- مساجد و اماکن مقدس: مساجد به عنوان خانه های عبادت مسلمانان و سایر اماکن مقدس مانند حرم امامان و زیارتگاه ها نیز در زمره مقدسات محسوب می شوند و تخریب یا توهین به این اماکن جرم است و می تواند با مجازات هایی مانند جریمه نقدی یا حبس همراه باشد.
- مفاهیم دینی و عبادات: برخی مفاهیم و آیین های دینی مانند نماز، روزه، حج، و سایر عبادات نیز مقدس تلقی می شوند و توهین به این شعائر دینی به عنوان بی احترامی به دین و جامعه اسلامی شناخته می شود.
تفاوت توهین به مقدسات با توهین به دیگران
- توهین به دیگران (اشخاص عادی): شامل رفتارها یا گفتارهایی است که منجر به تحقیر یا توهین به شخصیت و کرامت انسانی افراد می شود. مجازات آن طبق ماده 608 قانون مجازات اسلامی، شامل شلاق تا 74 ضربه یا جزای نقدی خواهد بود.
- توهین به مقدسات: با توجه به اهمیت و جایگاه مقدسات، مجازات آن به مراتب شدیدتر از توهین به افراد عادی است. توهین به مقدسات نه تنها جنبه فردی ندارد بلکه به احساسات دینی و عمومی جامعه آسیب می زند، لذا مجازات های سنگین تری همچون حبس طولانی مدت یا حتی اعدام در موارد خاص برای آن در نظر گرفته شده است.
وکلای حرفه ای ما در وکالت 24 با بهره مندی از دانش و تجریه خود به بهترین نحو به شما عزیزان کمک کرده و در دعاوی مربوط به توهین با ارائه مشاوره های تخصصی و راه حل های کیفری و حقوقی در کنار مراجعین محترم خواهند بود. بنابراین با خیالی آسوده و آرامش خاطر پروسه حقوقی و کیفری مربوط به جرم توهین را به ما بسپارید.
با ما تماس بگیرید و مشاوره های لازم را دریافت نمایید:
سوالات متداول
طبق ماده 262 قانون مجازات اسلامی، سب‌النبی (توهین به پیامبر اسلام) در دادگاه کیفری یک رسیدگی می شود. این ماده مشخصا تصریح می کند که در صورت اثبات توهین به پیامبر اسلام (سب‌النبی)، حکم مجرم اعدام است.
اما اگر مشمول سب النبی نباشد، رسیدگی به این اهانت ها در دادگاه کیفری دو انجام خواهد شد.
در صورتی که جرم توهین به مقدسات اسلامی در فضای مجازی محقق شود و به اثبات برسد، مجازات مرتکب بر اساس ماده 513 قانون مجازات اسلامی (بخش تعزیرات)، حبس از یک تا پنج سال خواهد بود.