در چه صورت اعسار پذیرفته میشود ؟
در نظام حقوقی، برای حمایت از افرادی که توانایی پرداخت دیون خود را ندارند، شرایطی فراهم شده تا از طریق ارائه درخواست اعسار به دادگاه، از فشارهای مالی و قانونی معاف شوند. اما اگر اموالی شناسایی شوند که امکان فروش و جبران بدهی را فراهم کنند، تقاضای اعسار رد شده و حکم از طریق مزایده و فروش اموال اجرا می شود. برای اینکه بطور دقیق تر بدانید دادخواست اعسار چیست و در چه صورت اعسار پذیرفته میشود، با وکالت 24 همراه شوید.
تقاضای اعسار در چه صورت پذیرفته میشود
اعسار یک اصطلاح حقوقی به معنای ناتوانی مالی فرد برای پرداخت بدهی های خود است. زمانی که فردی در دادگاه محکوم به پرداخت مبلغی شود (به عنوان مثال بدهی یا خسارت)، اما ادعا کند که توان مالی برای پرداخت آن ندارد، می تواند درخواست اعسار دهد. اگر دادگاه این درخواست را بپذیرد، فرد بدهکار از پرداخت فوری و کامل بدهی معاف می شود و دادگاه با بررسی دقیق وضعیت مالی فرد، شرایطی مانند تقسیط بدهی یا مهلت پرداخت را تعیین می کند.
تقاضای اعسار تنها در صورتی پذیرفته می شود که فرد واقعا در وضعیت ناتوانی مالی قرار داشته و اموالی نداشته باشد که بتواند از طریق آن بدهی را پرداخت کند. اموالی که به عنوان مستثنیات دین تعریف می شوند، مانند مسکن و ابزار کار ضروری، از توقیف مصون هستند و نمی توان از آن ها برای پرداخت بدهی استفاده کرد. در نتیجه، دادگاه تنها در صورتی اعسار را می پذیرد که بدهکار هیچ دارایی قابل توقیفی نداشته باشد که بتوان آنها را از طریق مزایده فروخت.
در چنین مواردی، فرد بدهکار می تواند با ارائه درخواست اعسار به دادگاه، از زندانی شدن یا توقیف اموال معاف شود. اما این فرآیند مستلزم شرایطی خاص است.
اصلی ترین معیار برای پذیرش این تقاضا، نداشتن اموالی است که بتوان از آن ها برای تسویه بدهی استفاده کرد.
تنها اموال ضروری زندگی که در قالب مستثنیات دین تعریف می شوند، از توقیف مصون می مانند. بنابراین، اگر بدهکار هیچ مال قابل توقیفی نداشته باشد، تقاضای اعسار او پذیرفته می شود.
اما در صورتی که دادگاه اموالی از او شناسایی کند که می توانند برای پرداخت بدهی کافی باشند، درخواست اعسار رد شده و بدهی از طریق فروش این اموال جبران می شود و محکوم علیه (بدهکار) به زندان نمی رود.
به بیان ساده، اعسار زمانی پذیرفته می شود که فرد هیچ دارایی قابل فروش به جز اموال ضروری نداشته باشد. اگر اموالی شناسایی شود که بتوان آن ها را برای پرداخت بدهی فروخت، تقاضای اعسار رد می شود و بدون نیاز به زندانی شدن فرد، حکم از محل فروش آن اموال اجرا می شود.
مستثنیات دین در اعسار:
اگر فرد بدهکار اموالی داشته باشد، برخی اموال تحت عنوان (مستثنیات دین) شامل توقیف نمی شوند. این اموال ضروریات زندگی فرد هستند و قانون آن ها را از توقیف و فروش برای پرداخت بدهی معاف کرده است. نمونه هایی از این اموال شامل:
- مسکن مناسب برای زندگی (در حد نیاز)
- وسایل ضروری زندگی (مانند لوازم منزل)
- ابزار کار که فرد برای امرار معاش از آن استفاده می کند
- حقوق دریافتی در حد کفایت نیازهای اولیه.
فرد بدهکار باید به دادگاه درخواست اعسار دهد. این درخواست شامل توضیح وضعیت مالی و دلایل ناتوانی در پرداخت بدهی است.
مدارک و شواهدی که نشان دهنده عدم توانایی پرداخت باشد، باید به دادگاه ارائه شود (مثلا حساب بانکی، مدارک درآمد و اموال).
در بررسی دادگاه برای تعیین توان پرداخت فرد، ممکن است از شهود یا کارشناسان کمک گرفته شود.
اگر دادگاه درخواست اعسار را بپذیرد، فرد به زندان نمی رود و معمولا بر اساس توان مالی اش، تقسیط بدهی (پرداخت بدهی به صورت قسطی) یا مهلت پرداخت به فرد داده می شود.
اگر فردی از پرداخت اقساطی هم ناتوان باشد، می تواند مجددا درخواست تخفیف یا تمدید اقساط بدهد.
اعسار در چه صورت رد میشود
اگر دادگاه تشخیص دهد که فرد توانایی پرداخت بدهی را دارد، درخواست اعسار او رد می شود. در این حالت، فرد موظف به پرداخت بدهی خواهد بود و اگر نپردازد ممکن است به زندان برود یا اموال او توقیف و فروخته شوند.
اعسار فقط در مورد ناتوانی مالی صادق است و اگر فرد دارایی هایی داشته باشد که قابل فروش برای تسویه بدهی هستند، نمی تواند ادعای اعسار کند.
برای درخواست اعسار چه باید کرد
اگر توانایی پرداخت بدهی خود را ندارید و می خواهید درخواست اعسار بدهید، باید مراحل زیر را دنبال کنید:
- تهیه لیست دارایی ها: ابتدا یک فهرست منظم از اموال و دارایی های خود آماده کنید.
- تنظیم استشهادیه محلی: از افراد محلی که از وضعیت مالی شما مطلع هستند، استشهادیه بگیرید.
- ثبت نام در سامانه ثنا: برای دریافت ابلاغ های الکترونیکی، حساب کاربری در سامانه ثنا داشته باشید.
- تنظیم دادخواست اعسار: با مراجعه به دفاتر خدمات قضایی، دادخواست اعسار خود را ثبت کنید.
- حضور در جلسات دادگاه: در جلسات رسیدگی شرکت کرده و از ادعای خود دفاع کنید.
- پیگیری استعلام ها: قاضی استعلام های لازم را درباره وضعیت مالی شما انجام خواهد داد.
با انجام این مراحل، می توانید فرآیند درخواست اعسار را به درستی پیگیری کنید.
خوب است بدانید؛ اگر اعسار زده بشه بازم تاخیر تادیه میخوره به اقساط. به این معنا که حتی اگر درخواست اعسار پذیرفته شود و بدهی شما به صورت اقساطی پرداخت شود، خسارت تأخیر تأدیه همچنان به اقساط تعلق می‌گیرد. یعنی اگر پرداخت اقساط در موعد مقرر انجام نشود، بر اساس قانون، به هر قسطی که دیر پرداخت شود، خسارت تأخیر تأدیه اضافه خواهد شد. بنابراین، پذیرفتن اعسار تنها برای تنظیم و تقسیم بدهی به اقساط کمک می‌کند و تأخیر در پرداخت همچنان مشمول جریمه خواهد بود.
چنانچه به دلیل مشکلات مالی قادر به پرداخت بدهی نیستید و نیاز به ارائه درخواست اعسار دارید، از طریق مشاوره با وکیل طلاق توافقی در وکالت 24، می توانید در مورد مدارک لازم برای تنظیم صحیح درخواست و دفاع از حقوقتان در دادگاه، اطلاعات کافی کسب کنید.
سوالات متداول
برای رد درخواست اعسار در دادگاه، محکوم له (طلبکار) یا خوانده دعوی باید ثابت کند که مدعی اعسار (بدهکار) توانایی مالی دارد یا در گذشته اموال کافی داشته است. این اثبات با ارائه مدارک و شواهدی مانند حساب های بانکی، املاک، یا سایر دارایی ها انجام می شود. اگر دادگاه این دلایل را بپذیرد، درخواست اعسار رد شده و بدهکار ملزم به پرداخت بدهی خواهد بود.
اگر دادگاه رأی قطعی به رد اعسار در مرحله تجدیدنظر دهد، مدعی اعسار باید هزینه دادرسی را پرداخت کند و دادگاه نیازی به ارسال اخطار مجدد برای پرداخت این هزینه نخواهد داشت.