آیا شوهر حق دارد از اعطای طلاق به همسر خود خودداری کند؟ در چه مواردی مرد ملزم به طلاق دادن زن میشود؟ زن در صورت مخالفت شوهر با طلاق چه راهکارهای قانونی دارد؟
در نظام حقوقی ایران، موضوع طلاق به عنوان یکی از ارکان مهم روابط خانوادگی، بر پایه موازین شرعی و قانونی تنظیم شده است. این مسئله نه تنها حق انتخاب را برای طرفین فراهم میآورد، بلکه تعادل میان اختیارات و تعهدات را نیز برقرار میسازد. بررسی دقیق این موضوع، افقهای روشنی از حقوق متقابل زوجین را نمایان میسازد و راهنمایی برای تصمیمگیریهای آگاهانه ارائه میدهد.
آیا شوهر حق دارد از اعطای طلاق به همسر خود خودداری کند؟
در حقوق خانواده ایران، طلاق به دو صورت رجعی و بائن تقسیم میشود و مرد به عنوان صاحب حق طلاق شناخته میشود. بر اساس ماده ۱۱۳۳ قانون مدنی، مرد میتواند هرگاه بخواهد زن خود را طلاق دهد، مشروط بر رعایت تشریفات قانونی مانند ثبت در دفترخانه و پرداخت حقوق مالی زن. با این حال، این حق مطلق نیست و دادگاه میتواند در موارد خاص مانند عسر و حرج زن، مرد را ملزم به طلاق کند. امتناع از طلاق بدون دلیل موجه، میتواند منجر به صدور حکم قضایی برای تنصیف دارایی یا مهریه شود، اما اصل بر اختیار مرد است تا زمانی که دادگاه دخالت نکند.
در چه مواردی مرد ملزم به طلاق دادن زن میشود؟
مرد در مواردی مانند اثبات عسر و حرج زن توسط دادگاه، ملزم به طلاق میشود. عسر و حرج شامل مواردی چون اعتیاد شوهر، سوءرفتار مستمر، زندانی بودن طولانیمدت، ترک انفاق، بیماریهای صعبالعلاج یا ناتوانی جنسی است که بر اساس مواد ۱۱۳۰ و ۱۱۳۰ مکرر قانون مدنی احراز میگردد. دادگاه پس از ارجاع به نظر کارشناسان و بررسی شواهد، حکم طلاق صادر میکند و مرد مکلف به اجرای آن است. عدم اجرا میتواند جریمه یا حبس تعزیری به همراه داشته باشد و حقوق مالی زن حفظ میشود.
زن در صورت مخالفت شوهر با طلاق چه راهکارهای قانونی دارد؟
زن میتواند با طرح دعوای طلاق به دلیل عسر و حرج، درخواست طلاق کند. همچنین، درخواست طلاق توافقی از طریق مشاوره دادگاه خانواده امکانپذیر است و در صورت توافق، بدون نیاز به رضایت مرد اجرا میشود. اگر مرد امتناع کند، زن میتواند نفقه گذشته را مطالبه یا از طریق وکالت بلاعزل طلاق را اجرا کند. در نهایت، دادگاه میتواند با احراز مصلحت، حکم طلاق غیابی صادر نماید و حقوق مهریه، اجرتالمثل و حضانت فرزندان را تضمین کند. این راهکارها بر پایه عدالت و حفظ کرامت انسانی استوار است.