تأخیر تأدیه یک راهکار قانونی برای جبران ضرر و زیان طلبکار در صورت تأخیر بدهکار در پرداخت بدهی او تعریف شده است و در تعریف ساده، مبلغی است که بدهکار (مدیون) باید به طلبکار (دائن) بپردازد، اگر در پرداخت دین خود تأخیر کرده باشد.
این خسارت به منظور جبران زیان هایی است که طلبکار به دلیل تأخیر در دریافت مبلغ بدهی متحمل شده است.
دلایل وضع خسارت تأخیر تأدیه:
- کاهش ارزش پول: به دلیل تورم و افزایش قیمت ها، ارزش پول با گذشت زمان کاهش می یابد. وقتی بدهکار در پرداخت بدهی تأخیر می کند، طلبکار مبلغی دریافت می کند که ارزش واقعی آن به دلیل تورم کمتر از مبلغ اولیه است. خسارت تأخیر تأدیه برای جبران این کاهش ارزش پول است.
- از دست رفتن فرصت های سرمایه گذاری: طلبکار می توانست با دریافت به موقع مبلغ بدهی، آن را در فرصت های سرمایه گذاری مختلف به کار بگیرد و از سود حاصل از آن بهره مند شود. تأخیر در دریافت بدهی، فرصت های مالی طلبکار را محدود می کند و این خسارت به نوعی جبران این فرصت های از دست رفته است.
وظیفه بدهکار:
اگر بدهکار نتواند دین خود را در موعد مقرر پرداخت کند، باید علاوه بر اصل مبلغ بدهی، خسارت تأخیر تأدیه را نیز پرداخت نماید.
این خسارت معمولا به صورت درصدی از مبلغ بدهی و بر اساس مدت زمان تأخیر محاسبه می شود.
حمایت از طلبکار:
هدف اصلی از تعیین خسارت تأخیر تأدیه، حمایت از حقوق طلبکار است. زیرا طلبکار به دلیل تأخیر در دریافت بدهی، نه تنها پول خود را از دست داده، بلکه ممکن است به دلیل کاهش ارزش پول یا از دست دادن فرصت‌های سرمایه‌گذاری، ضرر بیشتری متحمل شود.
نتیجه گیری:
خسارت تأخیر تأدیه به عنوان یک راهکار قانونی برای جبران زیان های ناشی از تأخیر در پرداخت بدهی استفاده می شود. این خسارت به منظور جبران کاهش ارزش پول و فرصت های از دست رفته سرمایه گذاری طلبکار وضع شده است و بدهکار موظف است در صورت تأخیر در پرداخت دین، علاوه بر اصل بدهی، این خسارت را نیز بپردازد.