قاعده امر مختوم یکی از اصول بنیادین آیین دادرسی است که به معنای اعتبار و قطعیت احکام قطعی دادگاهها میباشد. بر اساس این قاعده، زمانی که حکمی از سوی دادگاه صادر و قطعی شود، دیگر امکان طرح مجدد همان دعوا بین همان طرفین و در همان موضوع وجود ندارد. هدف از این قاعده، حفظ ثبات احکام قضایی، جلوگیری از اطاله دادرسی و تضمین امنیت حقوقی افراد است. به بیان دیگر، امر مختوم مانع رسیدگی دوباره دادگاهها به دعاویای میشود که پیشتر با صدور حکم قطعی پایان یافتهاند.
این قاعده به اصل «اعتبار امر قضاوتشده» (res judicata) در حقوق تطبیقی نزدیک است و در نظام حقوقی ایران نیز با رعایت شرایط مقرر در قانون آیین دادرسی مدنی لازمالاتباع میباشد.
این اصل علاوه بر ایجاد اعتماد در نظام قضایی، تضمین میکند که افراد به طور بیپایان با دعواهای تکراری مواجه نشوند.
محمدیان تغییر وضعیت به منتشر شده اکتبر 5, 2025