ماهوی در حقوق چیست؟

در ادبیات حقوقی، «ماهوی» به جنبه‌ای از دعوا یا رأی گفته می‌شود که به اصل حق و ادعا مربوط است، نه به مسائل شکلی یا آیین رسیدگی. به بیان دیگر، وقتی دادگاه وارد رسیدگی ماهوی می‌شود، یعنی دربارهٔ وجود یا عدم وجود حق، تکلیف یا مسئولیت تصمیم می‌گیرد.
برای نمونه، صدور حکمی که مالکیت، بدهی، یا مسئولیت کیفری فرد را اثبات یا رد می‌کند، تصمیمی ماهوی است. در مقابل، تصمیماتی مثل قرار رد دادخواست، ابطال آن، یا عدم صلاحیت، جنبهٔ شکلی دارند و به ماهیت حق ورود نمی‌کنند.