تدلیس در معامله، که به فریب و نیرنگ در معاملات تجاری یا غیرتجاری اطلاق میشود، در قانون ایران مجازاتهایی را به همراه دارد. اگر ثابت شود که طرفی در معاملهای بهطور عمدی اطلاعات غلط به طرف مقابل داده یا اطلاعاتی را پنهان کرده است تا او را فریب دهد، طرف فریبخورده میتواند از دو حق استفاده کند:
-
فسخ قرارداد: فرد فریبخورده میتواند قرارداد را بر اساس “خیار تدلیس” فسخ کند، به این معنی که معامله بهطور قانونی باطل میشود و طرف فریبخورده میتواند ملک یا کالا را برگرداند و مبلغ پرداختی را دریافت کند.
-
مطالبه خسارت: علاوه بر فسخ قرارداد، فرد فریبخورده میتواند از دادگاه درخواست جبران خسارت کند. خسارت میتواند شامل ضرر مالی و هزینههای اضافی باشد که به دلیل تدلیس به فرد وارد شده است.
در صورت اثبات تدلیس، فرد فریبدهنده میتواند به پرداخت این خسارت محکوم شود. اگر تدلیس بهطور خاص جرم محسوب شده و بهطور عمدی و با سوءنیت انجام شده باشد، علاوه بر فسخ قرارداد و جبران خسارت، فرد میتواند با توجه به شدت عمل خود تحت مجازاتهای کیفری قرار گیرد. این مجازاتها میتواند شامل جریمه نقدی یا حبس باشد که بهطور خاص در قانون مجازات اسلامی پیشبینی شده است.