طبق قوانین کیفری ایران، هرگونه اقدام عمدی برای فریب، گمراهی یا ایجاد برداشت خلاف واقع در ذهن قاضی میتواند تحت عناوین مختلف قانونی، رفتار مجرمانه تلقی شود. مهمترین مصادیق و مقررات مرتبط عبارتاند از:
-
ارائه اسناد یا مدارک جعلی
طبق مواد مربوط به جعل و استفاده از سند مجعول، اگر فردی برای فریب قاضی سند جعلی ارائه کند یا از آن استفاده نماید، عمل او جرم مستقل است و مجازات دارد. -
گواهی خلاف واقع یا شهادت دروغ
بر اساس ماده ۶۵۰ قانون مجازات اسلامی، شهادت دروغ برای تأثیرگذاری بر رأی قاضی، جرم است و مسئولیت کیفری دارد. -
اظهارات خلاف حقیقت با قصد فریب
اگر شخص، آگاهانه و عامداً اظهاراتی کاذب ارائه دهد که موجب گمراهی قاضی شود، ممکن است تحت عنوان فریب در دادرسی یا رفتار مجرمانه مرتبط مورد تعقیب قرار گیرد. -
ایجاد مانع در احقاق حق یا تضییع عدالت
برخی اقدامات مانند تبانی، صحنهسازی، جعل دلیل، یا تحریف وقایع با هدف تأثیرگذاری بر دادرسی، مشمول عنوان جرایمی مثل اخلال در دادرسی، کلاهبرداری قضایی یا افتراء میشود. -
آثار حقوقی
علاوه بر مجازات کیفری، قاضی میتواند دلیل ارائهشده را بیاعتبار اعلام کند و حتی برای فرد متخلف مسئولیت مدنی نیز ایجاد میشود.