در حقوق خانواده ایران، آیا متارکه معادل طلاق محسوب میشود؟ فرق میان متارکه و طلاق در چیست؟ حقوق زوجین هنگام متارکه چگونه است؟
متارکه به عنوان سازوکاری موقت در نظام حقوقی خانواده ایران، ابزاری برای جدایی آزمایشی زوجین فراهم میآورد و با طلاق که انحلال قطعی عقد است، متمایز میباشد. این سازوکار با هدف حفظ امکان آشتی و کاهش تعارضات، تحت نظارت دادگاه خانواده عمل میکند و حقوق مالی و خانوادگی طرفین را در دوره آزمایشی تضمین مینماید. واکاوی تفاوتهای حقوقی متارکه و طلاق، راهگشای انتخاب آگاهانه زوجین در بحرانهای خانوادگی است و بر موازین شرعی و قانونی استوار است. در ادامه، این مباحث با دقت قضایی بررسی میگردد.
آیا متارکه معادل طلاق محسوب میشود؟
متارکه معادل طلاق نیست؛ طلاق انحلال قطعی عقد ازدواج است، در حالی که متارکه جدایی موقت (حداکثر ۳ تا ۵ سال) بدون فسخ عقد میباشد. دادگاه با درخواست زوجین یا یکی از طرفین، حکم متارکه صادر میکند و در این مدت، زوجین جدا زندگی مینمایند بدون حقوق رجوع یا عده. پایان دوره بدون درخواست، به بازگشت تلقی شده و عقد پابرجاست. متارکه فاقد آثار طلاق مانند عده و مهریه فوری است و صرفاً تنفس موقت فراهم میآورد.
فرق میان متارکه و طلاق در چیست؟
تفاوت اصلی در قطعیت است: طلاق عقد را باطل میکند و آثار رجعی یا بائن دارد، اما متارکه عقد را معلق نمیسازد و پس از انقضای مهلت، خودبهخود پایان مییابد مگر با درخواست طلاق. در متارکه، نفقه و مسکن بر عهده شوهر است بدون امکان رجوع فوری، در حالی که طلاق مستلزم صیغه و گواهی عدم امکان سازش است. دادگاه متارکه را برای آزمون زندگی مشترک اعطا میکند و طلاق را برای انحلال قطعی. حضانت در متارکه با مادر (زیر ۷ سال) ادامه دارد.
حقوق زوجین هنگام متارکه چگونه است؟
در متارکه، شوهر مکلف به پرداخت نفقه و تأمین مسکن جداگانه زوجه است و نمیتواند وی را ملزم به تمکین کند. زوجه حق مهریه را حفظ نموده و اجرتالمثل کارهای منزل قابل مطالبه است. حضانت فرزندان طبق قوانین عادی (مادر تا ۷ سال) برقرار است و زوجین حق ازدواج مجدد ندارند. دادگاه هرگونه تخلف را جریمه یا الزام مینماید و در پایان دوره، مشاوره اجباری پیش از طلاق احتمالی الزامی است. این حقوق، تعادل موقت خانوادگی را پاس میدارد.