آیا پزشک قانونی برای طلاق الزامیست؟ گواهی پزشکی قانونی در چه مواردی برای طلاق لازم است؟ بدون گواهی پزشکی قانونی طلاق ممکن است؟

در نظام حقوقی خانواده ایران، ارجاع به پزشکی قانونی به عنوان یکی از ارکان کارشناسی دقیق در دعاوی طلاق، نقشی کلیدی در احراز واقعیت‌های پزشکی و روانی ایفا می‌کند. این سازوکار نه تنها شفافیت قضایی را تضمین می‌نماید، بلکه از حقوق زوجین در برابر ادعاهای بی‌اساس پاسداری کرده و فرآیند جدایی را بر پایه شواهد علمی استوار می‌سازد.

آیا ارجاع به پزشکی قانونی در فرآیند طلاق اجباری است؟

ارجاع به پزشکی قانونی در همه موارد طلاق الزامی نیست و تنها در دعاوی خاص مانند اثبات عسر و حرج، ناتوانی جنسی، بیماری‌های صعب‌العلاج، ضرب و جرح، اعتیاد یا مسائل روانی مندرج در مواد ۱۱۳۰ و ۱۱۳۰ مکرر قانون مدنی، توسط دادگاه خانواده تجویز می‌گردد. در طلاق توافقی یا رجعی ساده، بدون نیاز به کارشناسی پزشکی قانونی، فرآیند از طریق دفترخانه اسناد رسمی تکمیل می‌شود. دادگاه بر اساس نوع دعوا و ادعاها تصمیم به ارجاع می‌گیرد تا عدالت و دقت حفظ شود.

گواهی پزشکی قانونی در چه شرایطی الزامی می‌گردد؟

گواهی پزشکی قانونی الزامی است در مواردی چون اثبات سوءرفتار جسمی (ضرب و شتم)، نازایی یا عقیم بودن، اختلالات جنسی پایدار، بیماری‌های واگیردار یا روانی شدید که زندگی مشترک را مختل کند، و اعتیاد مستمر. دادگاه پس از بررسی اولیه، زوجه یا زوج را به پزشکی قانونی ارجاع می‌دهد تا گزارش کارشناسی شامل معاینات بالینی، آزمایش‌ها و نظر متخصصان صادر شود. این گواهی به عنوان سند معتبر قضایی، مبنای صدور حکم طلاق قرار می‌گیرد و حقوق مالی طرف مقابل را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

آیا طلاق بدون ارائه گواهی پزشکی قانونی قابل اجرا است؟

بله، طلاق بدون گواهی پزشکی قانونی در موارد طلاق توافقی، طلاق رجعی از سوی مرد، یا اثبات عسر و حرج بدون نیاز به کارشناسی پزشکی (مانند ترک انفاق یا محکومیت کیفری) قابل اجرا است. در طلاق خلع یا مبارات، توافق طرفین کافی بوده و دفترخانه مستقیماً اقدام می‌کند. با این حال، اگر دعوا بر پایه ادعاهای پزشکی باشد، عدم ارائه گواهی می‌تواند منجر به رد دعوا یا ارجاع اجباری شود، اما اصل بر انعطاف‌پذیری قضایی برای حفظ حقوق زوجین است.