بر پایه مقررات قانون مجازات اسلامی، جرم جعل از جرایم علیه اعتماد و نظم عمومی است و دارای سه رکن اصلی است:
رکن قانونی:
مبنای قانونی جرم جعل در مواد ۵۲۳ تا ۵۴۲ قانون مجازات اسلامی (بخش تعزیرات) بیان شده است. طبق این مقررات، هرکس نوشته، سند، مهر، امضا یا هر نوع وسیلهی قابل استناد را با قصد تقلب و برخلاف حقیقت بسازد یا تغییر دهد، مرتکب جعل شده و به مجازات مقرر محکوم میشود.
رکن مادی:
عنصر مادی این جرم، انجام عمل مادی ساختن یا تغییر دادن متقلبانهی یک نوشته یا سند است به نحوی که ظاهر آن از حقیقت فاصله گیرد و قابلیت فریب داشته باشد. جعل ممکن است شامل ساختن سند از اساس، یا تغییر در مفاد، امضا، مهر، تاریخ، یا مندرجات سند واقعی باشد. مهم آن است که نتیجه عمل، ایجاد یا تغییر ظاهری در یک امر قابل استناد باشد.
رکن معنوی:
عنصر معنوی متشکل از علم به خلاف واقع بودن عمل و قصد تقلب است. مرتکب باید بداند که عمل او موجب فریب دیگران میشود و همین قصد فریب، مبنای مسئولیت کیفری است. در فقدان این قصد، عمل جعل تحقق نمییابد.
بنابراین، جرم جعل زمانی محقق میشود که شخصی آگاهانه و با قصد فریب، در سند یا نوشتهای تغییر متقلبانه ایجاد کند یا آن را بسازد، به گونهای که بتواند موجب گمراهی یا ضرر دیگری شود.