جرم سوءاستفاده از سفیدامضا در حقوق کیفری ایران، بر اساس ماده ۶۷۳ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)، عبارت است از استفاده غیرمجاز یا نادرست از سند سفیدامضایی که بهصورت امانی یا با اعتماد به شخص سپرده شده است. ارکان تشکیلدهنده این جرم به شرح زیر است:
۱. رکن مادی: استفاده غیرمجاز از سند سفیدامضا (مانند چک، سفته یا هر سند دیگری که امضا شده اما محتوای آن تکمیل نشده) بهمنظور ایجاد تعهد، ضرر زدن به صاحب سند یا کسب منفعت غیرقانونی. این عمل میتواند شامل تکمیل سند بهصورت غیرمجاز یا استفاده از آن برخلاف توافق باشد.
۲. رکن معنوی: وجود قصد مجرمانه (سوءنیت عام) به معنای آگاهی و اراده مرتکب در استفاده غیرمجاز از سند و سوءنیت خاص بهمنظور ایجاد ضرر برای صاحب سند یا کسب منفعت نامشروع.
۳. رکن قانونی: جرم سوءاستفاده از سفیدامضا در ماده ۶۷۳ قانون مجازات اسلامی تعریف شده و مرتکب به حبس از یک تا هفت سال محکوم میشود. همچنین، مرتکب مکلف به جبران خسارت وارده به صاحب سند است.
۴. موضوع جرم: سند سفیدامضا (مانند چک، سفته یا هر سند دیگر) که بهصورت امانی یا با اعتماد به مرتکب سپرده شده و بهصورت غیرمجاز استفاده شده است.
بنابراین، برای تحقق جرم سوءاستفاده از سفیدامضا، باید استفاده غیرمجاز از سند با قصد ضرر زدن یا کسب منفعت غیرقانونی و در چارچوب تعریف قانونی انجام شود.