بر اساس اصول حقوق کیفری و مطابق ماده 641 قانون مجازات اسلامی (بخش تعزیرات)، برای تحقق جرم مزاحمت تلفنی وجود سه رکن اصلی الزامی است:
رکن قانونی: قانونگذار در ماده 641 تصریح کرده است: «هرکس به وسیله تلفن یا وسایل مخابراتی دیگر برای اشخاص ایجاد مزاحمت کند، به حبس از یک تا شش ماه محکوم خواهد شد.» این ماده مبنای قانونی جرم است و بدون وجود چنین نصی، هیچکس را نمیتوان مجازات کرد.
رکن مادی: رفتار فیزیکی مرتکب شامل تماسهای مکرر، ارسال پیامهای مزاحم، توهینآمیز یا تهدیدآمیز، تماس در ساعات نامتعارف و هر اقدامی است که موجب سلب آسایش دیگری گردد. برای تحقق این رکن، انجام عمل مزاحمت از طریق تلفن ثابت، همراه یا وسایل ارتباطی مشابه لازم است.
رکن معنوی (روانی): عنصر روانی این جرم، قصد و سوءنیت مرتکب در آزار یا اذیت دیگری است. یعنی تماس یا پیام باید آگاهانه و با نیت ایجاد مزاحمت انجام شده باشد. در صورتی که تماسها ناشی از اشتباه، بیاطلاعی یا بدون قصد آزار باشد، عنصر معنوی تحقق نمییابد و جرم محقق نمیشود.
به طور خلاصه، زمانی جرم مزاحمت تلفنی محقق است که هم قانون آن را جرم بشناسد، هم رفتار مادی مزاحمت رخ دهد و هم نیت آزار در مرتکب وجود داشته باشد. در صورت احراز این سه رکن، دادگاه میتواند حکم به حبس یا جزای نقدی صادر کند.