اعتراض به حکم شلاق حدی تابع مقررات اعتراض به احکام کیفری در قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲ و احکام خاص حدود در قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ است. با توجه به اهمیت و قطعیت مجازاتهای حدی، روند اعتراض در این موارد دقیقتر و محدودتر از جرایم تعزیری است.
۱. مرحله واخواهی (در صورت صدور حکم غیابی)
اگر حکم شلاق حدی بهصورت غیابی صادر شده باشد، محکومعلیه میتواند ظرف ۲۰ روز از تاریخ ابلاغ واقعی حکم (و برای مقیمان خارج از کشور ظرف دو ماه) به همان دادگاه صادرکننده حکم اعتراض کند.
دادگاه پس از رسیدگی مجدد، رأی را تأیید، اصلاح یا نقض میکند.
۲. مرحله تجدیدنظرخواهی
بر اساس مواد ۴۲۶ تا ۴۳۲ قانون آیین دادرسی کیفری، احکام صادره در حدود ــ از جمله حد شلاق در جرایمی مانند قذف یا شرب خمر ــ در اغلب موارد قابل تجدیدنظر در دیوان عالی کشور هستند، نه در دادگاه تجدیدنظر استان.
در این مرحله، دیوان عالی کشور بررسی میکند که آیا رأی از نظر شرعی و قانونی صحیح صادر شده است یا خیر.
۳. فرجامخواهی در دیوان عالی کشور
در برخی موارد، پس از صدور رأی از دادگاه کیفری یک، امکان فرجامخواهی در دیوان عالی کشور وجود دارد.
مطابق ماده ۴۶۹ قانون آیین دادرسی کیفری، احکام مربوط به حدود که منجر به مجازاتهایی چون رجم، اعدام یا شلاق حدی است، پیش از اجرا باید به تأیید دیوان عالی کشور برسد.
۴. توقف اجرای حکم تا زمان قطعیت
تا زمانی که رأی شلاق حدی به تأیید نهایی دیوان عالی کشور نرسد، اجرای حکم ممنوع است. تنها پس از تأیید دیوان و صدور دستور اجرای حکم از سوی دادستان، امکان اجرای آن وجود دارد.
نتیجه
اعتراض به حکم شلاق حدی از طریق واخواهی، تجدیدنظر یا فرجامخواهی در دیوان عالی کشور انجام میشود. اجرای حکم نیز منوط به قطعیت و تأیید دیوان عالی کشور است؛ بنابراین هیچ حکم شلاق حدی بدون این مراحل، قابلیت اجرا ندارد.