مبنای حقوقی: بر اساس مواد ۶۵۶، ۶۶۱، ۶۷۸ و ۶۷۹ قانون مدنی، حدود اختیارات وکیل تابع نص وکالتنامه است و اعمال مهم (از جمله فروش) نیازمند تصریح می‌باشند.
۱) وکالت کاری
-
ماهیت: اذن به انجام امور اداری/اجرایی مشخص (پیگیری پرونده، دریافت مدارک، تعویض پلاک، امور بانکی/گمرکی و…)، نه نقل و انتقال.
-
حدود اختیار: محدود به اقداماتی که در متن وکالتنامه ذکر شده؛ حق فروش یا انتقال مگر با ذکر صریح وجود ندارد (ماده ۶۶۱).
-
انحلال: قابل عزل توسط موکل و نیز منفسخ با فوت یا جنون هر یک از طرفین (مواد ۶۷۸ و ۶۷۹).
۲) وکالت فروش خودرو
-
ماهیت: اعطای اختیار فروش و انتقال خودرو و انجام تشریفات قانونی مرتبط.
-
حدود اختیار (باید صریحاً قید شود): فروش، امضای مبایعه‌نامه/اسناد لازم، تعویض پلاک، دریافت و ایصال ثمن، فک رهن/رفع توقیف (در صورت ابتلاء)، مراجعه به مراجع صالح برای تنظیم سند نهایی، اسقاط خیارات (در صورت لزوم) و تحویل مورد معامله.
-
انحلال: اصل بر عزل‌پذیری است مگر وکالت به صورت بلاعزل و همراه با تأمین‌های قراردادی تنظیم شود؛ با فوت یا جنون نیز منفسخ می‌شود (مواد ۶۷۸ و ۶۷۹).
نتیجه اجرایی:
-
وکالت کاری ابزار انتقال مالکیت نیست و صرفاً امور اجرایی را تسهیل می‌کند.
-
انتقال قانونی خودرو مستلزم وکالت فروش با اختیارات صریح و کافی یا حضور مستقیم مالک در مرجع صالح برای تنظیم سند نهایی است.