اجرای مجازات شلاق تعزیری بر اساس آییننامه نحوه اجرای احکام حدود، … شلاق و مقررات آیین دادرسی کیفری و قانون مجازات اسلامی انجام میشود. اصول و مقررات کلی اجرای شلاق به اختصار به شرح زیر است:
-
پایه و اساس قانونی — اجرای شلاق مستند به حکم قطعی دادگاه و آییننامه مصوب رئیس قوه قضائیه است؛ اجرای حکم باید مطابق نص و حدود مقرر در حکم و مقررات اجرایی انجام شود.
-
شرط شروع اجرا (ابلاغ و دستور اجرا) — اجرای شلاق تنها پس از قطعیت رای و صدور دستور اجرای آن توسط مقام صالح (قاضی اجرای احکام/دادستان یا نماینده او) و ابلاغ به محکومعلیه صورت میگیرد.
-
معاینه پزشکی و تعیین مصلحت جسمانی — پیش از اجرا محکومعلیه باید توسط پزشک معتمد معاینه شود تا سلامت جسمی برای تحمل مجازات تأیید گردد. در صورت وجود بیماری، بارداری، کهولت یا وضعیت جسمی نامناسب، اجرا به تأخیر میافتد یا طبق مقررات تبدیل یا متوقف میگردد.
-
محل، ناظر و ضابطان اجرای حکم — اجرای حکم در محلهای مشخص (مثلاً زندان یا محل تعیینشده توسط مراجع اجرای احکام) و در حضور نماینده دادستان، مأموران ذیصلاح و پزشک انجام میشود و مراتب در صورتجلسه ثبت میگردد.
-
ملاحظات حفاظتی و کرامت انسانی — اجرای شلاق باید با رعایت کرامت انسانی انجام شود: پوشش مناسب محکوم، جلوگیری از اصابت ضربات به نقاط حساس مانند سر، صورت و اندامهای تناسلی، و رعایت موازین شرعی و قانونی حسب آییننامه. برای محکومین زن، اجرا معمولاً به نحو نشسته و با پوشش کامل صورت میگیرد.
-
توقف یا قطع اجرای حکم در حالات اضطراری — در صورت بیهوش شدن یا عارضه پزشکی هنگام اجرا، اجرای حکم متوقف و موضوع به مرجع قضایی گزارش میشود؛ مراتب و نتایج معاینات پس از اجرا در پرونده درج میگردد.
-
ابزار و نحوه کلی (غیرآموزشی و غیرتجویزی) — آییننامه به استفاده از وسایل ویژه و اجرای تحت نظر مقامات اشاره دارد، اما توضیحات عملیاتی و فنی برای آموزش نحوه زدن ضربات بهمنظور جلوگیری از هرگونه راهنماییِ عملیاتی ارائه نمیشود؛ موضوع باید صرفاً در چهارچوب رسمی و تحت نظارت قانونی انجام شود.