در حقوق ایران، محکومیت مالی اجرا نشده به حالتی گفته می‌شود که شخصی در دادگاه به پرداخت وجه نقد، دیه، مهریه، نفقه یا هر نوع مال دیگری محکوم شده باشد، اما حکم صادره هنوز عملی نشده است. به عبارت دیگر، طلبکار هنوز به حق خود نرسیده و بدهکار هم وجه یا مال موضوع حکم را پرداخت نکرده است.
موارد اصلی عبارت‌اند از:
-
صدور حکم قطعی ولی عدم پرداخت
حکم مالی قطعی شده است، اما بدهکار با وجود الزام قانونی، آن را پرداخت نکرده است. -
عدم امکان وصول از اموال بدهکار
ممکن است اموالی از بدهکار شناسایی نشده باشد یا اموال کافی برای اجرای حکم وجود نداشته باشد. -
عدم تقاضای اجرای حکم توسط محکوم‌له
گاهی طلبکار (محکوم‌له) هنوز درخواست اجرای حکم را در واحد اجرای احکام ثبت نکرده است.
ضمانت اجرا
-
در صورت توانایی مالی و امتناع از پرداخت، امکان بازداشت بدهکار طبق قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی وجود دارد.
-
در صورت ناتوانی واقعی در پرداخت، بدهکار می‌تواند دادخواست اعسار بدهد تا از زندان رفتن معاف شود و بدهی او تقسیط یا مهلت‌دار گردد.
بنابراین، محکومیت مالی اجرا نشده یعنی بدهی‌ای که دادگاه به صورت رسمی و قطعی تأیید کرده اما هنوز پرداخت یا وصول نشده است و همچنان در مرحله پیگیری و اجرای حکم قرار دارد.