وصیت‌نامه محضری همان وصیت‌نامه رسمی است که طبق مواد قانون مدنی و قانون ثبت، در دفترخانه اسناد رسمی تنظیم می‌شود و معتبرترین نوع وصیت‌نامه در نظام حقوقی ایران است. این وصیت‌نامه به دلیل تنظیم‌شدن در حضور سردفتر و ثبت رسمی، قابل انکار و تردید نیست و اجرای آن پس از فوت موصی با کمترین چالش حقوقی انجام می‌شود.
در ادامه، روند محضری‌کردن وصیت‌نامه را گام‌به‌گام و قانونی توضیح می‌دهم:
۱) شرایط قانونی برای تنظیم وصیت‌نامه رسمی
برای اینکه وصیت‌نامه رسمی معتبر باشد، وصیت‌کننده باید:
-
بالغ باشد.
-
عاقل باشد.
-
هنگام امضا قصد و اختیار کامل داشته باشد.
-
وصیت فقط درباره اموال متعلق به خودش باشد.
-
وصیت بیش از یک‌سوم اموال فقط در صورت اجازه ورثه قابل اجرا است.
۲) مراحل تنظیم وصیت‌نامه محضری (گام‌به‌گام)
مرحله ۱: آماده‌کردن مدارک
برای مراجعه به دفترخانه، مدارک زیر لازم است:
-
کارت ملی و شناسنامه
-
مشخصات کامل اموالی که می‌خواهید وصیت کنید (ملک، حساب بانکی، خودرو و…)
-
فهرست بدهی‌ها و تکالیف احتمالی
-
مشخصات موصی‌له (کسی که مال به او می‌رسد)
-
مشخصات وصی (کسی که مسئول اجرای وصیت شما می‌شود)
اگر وصی یا موصی‌له حضور نداشته باشند، مشکلی نیست.
مرحله ۲: مراجعه به دفترخانه اسناد رسمی
-
شما به دفترخانه مراجعه می‌کنید و اعلام می‌کنید که قصد تنظیم وصیت‌نامه رسمی دارید.
-
سردفتر ابتدا هویت شما را احراز می‌کند.
-
سپس مفاد مورد نظر شما برای وصیت را می‌پرسد.
مرحله ۳: تنظیم متن قانونی وصیت‌نامه
سردفتر طبق گفته‌های شما متن را در قالب سند رسمی وصیت‌نامه تنظیم می‌کند.
این متن معمولاً شامل بخش‌های زیر است:
-
مشخصات کامل وصیت‌کننده
-
اعلام سلامت عقل و اختیار
-
تعیین وصی و حدود اختیارات او
-
تعیین موصی‌له (اگر وصیت تملیکی دارید)
-
فهرست اموال موضوع وصیت
-
بدهی‌ها و تکالیف شرعی/قانونی
-
توضیح محدودیت ثلث
-
تاریخ دقیق تنظیم سند
مرحله ۴: قرائت متن و تأیید نهایی
-
سردفتر متن وصیت‌نامه را برای شما می‌خواند یا شما آن را مطالعه می‌کنید.
-
اگر مفاد تأیید شد، به مرحله امضا می‌روید.
مرحله ۵: امضا و ثبت رسمی
-
شما سند وصیت‌نامه را امضا یا اثر انگشت می‌زنید.
-
سردفتر و دفتریار نیز آن را امضا می‌کنند.
-
سند در دفترخانه ثبت می‌شود و یک شماره ثبت و شماره دفترخانه برای همیشه به آن اختصاص می‌یابد.
مرحله ۶: تحویل رونوشت وصیت‌نامه
-
یک نسخه رسمی به شما تحویل می‌شود.
-
اصل سند در دفترخانه بایگانی می‌شود و از بین نمی‌رود.
-
در صورت مفقودشدن نسخه شما، دفترخانه می‌تواند رونوشت مجدد بدهد.
۳) نکات مهم در محضری‌کردن وصیت‌نامه
-
شما هر زمان بخواهید می‌توانید وصیت‌نامه محضری را تغییر یا باطل کنید.
-
اگر وصیت بیش از یک‌سوم اموال باشد، باید ورثه بعد از فوت اجازه دهند تا اجرا شود.
-
اگر وصیت‌نامه‌تان محرمانه است، می‌توانید از دفترخانه بخواهید صحبت‌های شما ثبت نشود و فقط متن سند در پرونده بماند.
-
وصی انتخابی شما نیازی به حضور ندارد، اما باید قابل شناسایی و قانونی باشد.