بر اساس مقررات حقوق مدنی، هر وارث پس از تحقق ارث (یعنی پس از فوت مورّث) مالک سهمالارث خود میشود و حق دارد سهم خود را بهصورت مستقل منتقل، معامله یا واگذار کند؛ اما نکات و محدودیتهایی وجود دارد:
-
انتقال سهم مشاع
تا زمانی که ترکه بین وراث تفکیک یا تقسیم نشده است، سهم هر وارث بهصورت مشاع است. بنابراین وارث تنها میتواند سهم مشاع خود را بفروشد، نه قسمت مشخص و جداشدهای از مال را. -
حقوق سایر وراث
فروش سهم مشاع، حقوق سایر وراث را از بین نمیبرد و خریدار بهجای فروشنده در ماترکِ مشاع شریک میشود. -
لزوم رعایت مقررات مربوط به اموال غیرمنقول
اگر مال غیرمنقول (مانند خانه یا زمین) باشد، انتقال سهم باید طبق تشریفات قانونی، از جمله تنظیم سند رسمی، انجام گیرد. -
عدم نیاز به رضایت سایر وراث
اصل بر این است که وارث برای فروش سهم خود نیازی به موافقت دیگر وراث ندارد؛ مگر آنکه توافق یا محدودیت خاصی قبلاً میان آنان ایجاد شده باشد.
در حقوق ایران، وصیتنامه اصولاً یک عمل حقوقی معتبر و شناختهشده است و قانون برای آن تشریفات و مقررات مشخصی تعیین کرده است. اعتبار وصیتنامه منوط به این است که:
-
به یکی از اشکال قانونی تنظیم شده باشد
وصیتنامه میتواند بهصورت رسمی، خودنوشت یا سری تنظیم شود و هر یک شرایط خاص خود را دارد. -
وصیتکننده دارای اهلیت قانونی باشد
یعنی در زمان تنظیم وصیت، بالغ، عاقل و رشید باشد و اراده آزاد داشته باشد. -
محتوای وصیت با قوانین آمره مغایرت نداشته باشد
مانند رعایت محدودیت ثلث اموال در وصیت مالی بدون اجازه ورثه. -
اراده وصیتکننده بهطور صحیح و بدون اجبار ابراز شده باشد.