آیا وکالتنامه بلاعزل میتواند ابزار کلاهبرداری شود؟
پاسخ رسمی و کتابی:
بلی، وکالتنامه بلاعزل (ماده ۶۷۹ قانون مدنی) قویترین سند عزلناپذیر است و دقیقاً به همین دلیل، محبوبترین وسیله کلاهبرداری ملکی در ایران است.
دو روش رایج دادگاههای کیفری
۱. فروش غیرمجاز وکالتنامه بلاعزل فروش میگیرد → ملک را به ۱۰ نفر میفروشد → سند را منتقل میکند → موکل نمیتواند عزل کند. ➥ جرم: کلاهبرداری مشدد (ماده ۱ قانون تشدید) → حبس ۲ تا ۷ سال + جزای نقدی دو برابر مبلغ.
۲. رهن تکراری ملک را با وکالت بلاعزل ۱۰ بار رهن میدهد → ۱۰ میلیارد وام میگیرد → ناپدید میشود. ➥ جرم: کلاهبرداری + جعل (ماده ۵۳۶) → حبس ۳ تا ۱۰ سال.
رأی الزامآور دیوان عالی کشور
رأی وحدت رویه ۸۱۲ ـ ۱۴۰۳/۰۶/۱۱: «هرگاه وکیل بلاعزل با علم به عدم قصد موکل، ملک را بفروشد، مانور متقلبانه محقق و کلاهبرداری است.»
۳ اقدام فوری برای بستن درِ کلاهبرداری
۱. در دفترخانه: بند «عدم توکیل به غیر» + «حداکثر ۶ ماه اعتبار» اضافه کنید. ۲. در سامانه ثبت: «هشدار وکالت بلاعزل» ثبت کنید (ssaa.ir). ۳. در بانک: «توقف هرگونه وام با وکالتنامه» کتبی بدهید.
اگر قربانی شدید
- ۲۴ ساعت اول: شکایت کیفری در دادسرای ویژه جرایم اقتصادی.
- درخواست فوری: «تأمین خواسته و توقیف سند» (ماده ۱۰۸ قانون آیین دادرسی کیفری).
- وکیل متخصص: فقط وکلای پایه یک دارای پروانه تخصصی ملکی.
قانون یک جمله دارد: «وکالت بلاعزل شمشیر دو لبه است؛ تیغهاش را به دوست نسپارید.» همین امروز بند «عزلپذیری» را اضافه کنید؛ فردا دیر است.